|
Naamgeving (Etymologie): De
naam heeft betrekking op de wortelstok, die slangachtig gebogen
is. Persicaria betekent perzikkruid (de bladeren
lijken op die van de Perzik). Bistorta betekent tweemaal
gekromd. Bis betekent tweemaal en tortus
is gedraaid.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend. Plantvorm: Kruid. Winterknoppen: Hemikryptofyt. Bloeimaanden: Mei, juni en juli, soms ook in augustus
en september.
Afmeting:
20-60 cm.
Wortels: Een tot
1½ cm dikke, zwarte gedraaide (slangachtig gekronkelde)
wortelstok. Aan de wortelstok ontspringen uitlopers,
waarmee de
plant zich sterk kan uitbreiden, zodat zij meestal in grote en
vaak dichte groepen groeit.
Stengels: De
rechtopstaande bloeistengels zijn in de regel niet vertakt en
dragen één schijnaar.
Bladeren: Aan de
voet van de plant bevinden zich de vezelige resten van oude
bladstelen. De wortelbladeren zijn groot (tot 20 cm),
langwerpig-eirond tot driehoekig-eirond en aan de voet in de breed
gevleugelde steel versmald. Vaak zijn ze enigszins gegolfd. Vanuit
de afgeknotte of zwak hartvormige of wigvormige voet
van de bladschijf loopt een brede vleugelrand langs de lange bladsteel af. De hogere, verspreidstaande
stengelbladeren zijn smaller en korter gesteeld tot meestal
zittend. De bladeren hebben een gave rand.
Bloemen:
Tweeslachtig. De schijnaar is 1-2 cm in doorsnee. De
bloeiwijze komt van onderaf in bloei en na het uitbloeien van de
eerste lichting bloemen nogmaals van onderaf. De meestal
optredende tweede bloei geschiedt aan nieuwe bloeistengels. De
bloemen zijn lichtroze of zelden wit en de vijf bloemdekbladen zijn 4-5 mm lang. De bloemen hebben acht meeldraden en drie stijlen met drie stempels. Hetvruchtbeginsel is bovenstandig.
Vruchten: Een
eenzadige doosvrucht of nootje. Meestal is er echter maar weinig
kiemkrachtig zaad. Vermeerdering gebeurt hoofdzakelijk langs
vegetatieve weg. De zaden zijn zeer kort levend (korter dan één
jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot vrij natte, matig voedselrijke, humeuze, vaak kalkarme grond. Vaak op plaatsen met kwel (met ondergronds, horizontaal stromend water). Op zand, leem en lichte rivierklei.
Groeiplaatsen: Grasland (hooiland en beekdalgrasland), bermen, waterkanten (slootkanten, langs beken en riviertjes, langs spoorsloten en greppels), bossen (loofbossen en landgoedbossen) en moerassen (bron- en kwelplekken).
Verspreiding Wereld: Europa,
Noord- en Oost-Azië en Alaska. Elders soms ingeburgerd.
gbif.org
Nederland: Vrij
zeldzaam in Noord-Brabant en in het zuidoosten, zeldzaam in
Gelderland, Overijssel en in het noordoosten. Elders zeer
zeldzaam.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend
sinds 1950: stabiel of toegenomen. Vrij zeldzaam. Oorspronkelijk
inheems. 
Verspreidingsatlas.nl
Vlaanderen: Vrij
algemeen in het oostelijke deel van Vlaanderen. Elders zeldzaam.
Rode lijst. Thans niet bedreigd. 
Wallonië: Algemeen
in de Ardennen. Elders zeldzamer.
Toepassingen Medicinaal: De medicinale eigenschappen waren al in de 15e eeuw
bekend. De plant werd gebruikt als wondkruid of bloedstelpend
middel. Thee van verse bladeren wordt gebruikt om te gorgelen bij tandbloedingen en aften. Ook was het vroeger (door de vorm van de wortel) in gebruik tegen
slangenbeten en ander gif (volgens de signatuurleer).
Keuken: Het blad is
rijk aan mineralen en is als groente op de manier van spinazie of
sla te eten of in de soep te gebruiken.
Leer: Het werd gebruikt bij
het leerlooien.
Vermeerderen: Zaaien of scheuren. Het gemakkelijkst is om de plant te scheuren in de herfst en de delen daarna opnieuw uit te planten.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
|
 
Flora Batava, deel 4, Jan Kops (1822)
|
 
Afbeeldingen der artseny-gewassen met
derzelver Nederduitsche en Latynsche beschryvingen, deel 1,
Dirk Leonard Oskamp (1796)
|
 
Cruijdeboek, deel 1, Rembert Dodoens.
Gheslacht, onderscheet, fatsoen, naemen, cracht ende
werckinghe (1554)
|
Flora von Deutschland, Österreich und der
Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
|
|
Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob
Sturm und Johann Georg Sturm (1796)
|
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a.
(1761-1888)
|
Flora Londinensis, deel 1, William
Curtis (1775-1777)
|
English Botany, or Coloured Figures of
British Plants, deel 8, J.E. Sowerby (1868)
|
|
Flora regni borussici, deel 4, A.G.
Dietrich (1837-1844)
|
Flore médicale, deel 2, F.P. Chaumeton (1829)
|
Herbier de la France, deel 5, P. Bulliard (1776-1783)
|
Atlas des plantes de France, deel 3, Amédée Masclef (1893)
|
|
British entomology, deel 2, J. Curtis (1823-1840)
|
Pflanzenleben des Schwarzwaldes, Friedrich
Oltmanns (1922)
|
Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)
|
Medical Botany, deel 4, W. Woodville, W.J. Hooker, G. Spratt (1832)
|
|
Herbarium Blackwellianum, deel 3, E.
Blackwell (1765-1773)
|
Hortus Romanus juxta Systema Tournefortianum, deel 8, Giorgio Bonelli (1783-1816)
|
Kräuterbuch, Unsere Heilpflanzen in Wort und Bild, Friedrich Losch (1914)
|
Hortus Eystettensis, deel 1, Bessler, Basilius (1620)
|
|
 
New Kreüterbuch, L. Fuchs (1543)
|
|
|
|
|
