Wilde planten in Nederland en België

Akkerboterbloem - Ranunculus arvensis

Frysk-Kroanbûterblom

English-Corn Buttercup

Français-Renoncule des champs

Deutsch-Ackerhahnenfuß

Synoniemen

Familie-Ranunculaceae (Ranonkelfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-De Nederlandse naam boterbloem is vanwege de boterkleurige bloemblaadjes. Ranunculus is het verkleinwoord van het Latijnse rana (kikker). Ranonkels groeien vaak in of langs het water en in vochtige weiden, de plek waar veel kikkers voor komen. Arvensis betekent op akkers groeiend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Eenjarig.

Plantvorm-Therofyt.

Hoofdbloei-Mei t/m juli.

Afmeting-20-60 cm.

Hermann Schachner - cc0	Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0	Rudolph Uta - cc by-sa 4.0

Wortels

Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	herbariaunited.org
herbariaunited.org	herbariaunited.org

Stengels-De lichtgroene, behaarde stengels worden naar de voet en soms ook naar de top kaal. De bloemstelen zijn niet gegroefd.

Victor M. Vicente Selvas - Public Domain	Hajotthu - cc by-sa 3.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0	Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0

Bladeren-Giftig. De middelste bladen bestaan uit drie blaadjes, die merendeels weer in twee of drie smalle, lijnvormige of lancetvormige slippen zijn verdeeld, die alleen aan de top ingesneden gespleten zijn. De onderste bladen zijn niet gedeeld.

Hajotthu - cc by-sa 3.0	Hermann Schachner - cc0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0

Bloemen-Tweeslachtig. De bloem is (6-) 8-12 mm in doorsnede, licht groenachtig geel. De kelkbladen liggen los tegen de kleine kroonbladen aan.

Abrahami - cc by-sa 3.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0
Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0

Vruchten en zaden-Een eenzadige dopvrucht of nootje. De weinig talrijke, stekelige vruchtjes (drie tot acht) zijn ruim tweemaal zo lang als die van de andere boterbloemen (5-8 mm). Ze hwbben een slanke, iets gekromde snavel en zijn begroeid met vrij grote (tot 2 mm lange) en vaak kromme stekels. Tweezaadlobbig.

© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - cc by-nc-sa-2.0 uk	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0	Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0
©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige, open plaatsen op vrij droge tot vochtige, matig voedselrijke, kalkrijke, leemrijke grond (leem, zandige klei, klei, mergel en löss).

Groeiplaatsen-Wintergraanakkers, zelden op ruderale plaatsen en op omgewerkte grond.

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit Midden-Europa.

Nederland-Archeofyt. Zeer zeldzaam.

Vlaanderen-Archeofyt. Zeer zeldzaam.

Wallonië-Archeofyt. Zeer zeldzaam.

Toepassingen

Vermeerderen-Zaaien.

Wetenswaardigheden

De soort groeit vrijwel alleen in wintergraanakkers. De vruchtjes zijn eerder rijp dan het graan. Ze verspreiden zich doordat ze met hun stekels aan dieren (en mensen) blijven kleven. Vroeger gebeurde dit voornamelijk door de rondtrekkende schaapskudden die de stoppelvelden afgraasden.

©2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl