Wilde planten in Nederland en België

Nederlandse namen

A

B

C

D

E

F

G

H

I

J

K

L

M

N

O

P

R

S

T

U

V

W

Z

Alpenandoorn - Stachys alpina

Andere namen Frysk: English: Limestone Woundwort Français: Epiaire des Alpes Deutsch: Alpen-Ziest Verouderde of andere namen:	Classificatie Klasse: Spermatopsida Orde: Lamiales Familie: Lamiaceae (Lipbloemenfamilie) Geslacht: Stachys (Andoorn) Soort: Stachys alpina
Naamgeving (Etymologie): Stachys betekent aar, naar de aarvormige bloeiwijze en alpina verwijst naar de Alpen. Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten). Levensduur: Overblijvend. Plantvorm: Kruid. Winterknoppen: Hemikryptofyt. Bloeimaanden: Juni, juli, augustuis en september. Afmeting: 30-90 cm. Hermann Schachner - CC0 Olivier Pichard - CC BY-SA 3.0 Jan Stubenitzky - CC BY-SA 3.0 Robert Flogaus-Faust - CC BY 4.0 Wortels herbariaunited.org herbariaunited.org herbariaunited.org herbariaunited.org Stengels: De rechtopstaande tot opstijgende stengels zijn vierkantig en zacht, viltig behaard en beklierd. Onderaan is de stengel ongeveer 5 mm dik. Meneerke bloem - CC BY-SA 3.0 Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Bladeren: De breed lancetvormige tot eironde bladen hebben een hartvormige voet en worden 4-18 cm lang en 3-9 cm breed. Ze hebben een gekartelde, stomp getande of gezaagde rand en zijn aan beide kanten kort, dicht, aanliggend behaard. De bladsteel wordt 1-5 cm. Meneerke bloem - CC BY-SA 3.0 Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Kim Lotterman - CC BY-NC-SA 3.0 NL Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Bloemen: Tweeslachtig. De behaarde, 1,5-2,2 cm grote bloemen groeien in een bebladerde aar. Ze zijn donker roodpaars of soms geel aangelopen. De bloemkroon is tweelippig. De bovenlip is ongeveer 5 mm en de onderlip wordt ongeveer 9 mm. De 6-12 mm lange kelkbladen zijn vergroeid tot een ongeveer 6 mm lange, klierharige kelkbuis. Hermann Schachner - CC0 Kim Lotterman - CC BY-NC-SA 3.0 NL Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Vruchten: Een splitvrucht. De vrucht bestaat uit grijsbruine, 2,5-3 mm lange deelvruchten met een zeer fijngroevige buitenkant. Tweezaadlobbig. Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0 Giorgio Faggi - CC BY-NC-ND 4.0 dzn.eldoc.ub.rug.nl Biotoop Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige, kalkrijke en stenige en lemige grond. In de Alpen tussen 400 en 1950 meter hoogte. Groeiplaatsen: Bossen (lichte loofbossen), bosranden en kapvlakten. Verspreiding Wereld: Zuid-, West- en Midden-Europa, voornamelijk in de bergen. Noordelijk tot in België en het Duitse middengebergte. Ook in Groot Brittannië. gbif.org Nederland: Zeer zeldzaam. Rode lijst 2012. Gevoelig. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Zeer zeldzaam. Verspreidingsatlas.nl Vlaanderen: Zeer zeldzaam. In 1972 werd de plant voor het laatst gevonden in de Voerstreek. In 1979 werd Alpenandoorn aangetroffen op een mijnterrein in Houthalen. Rode lijst. Met verdwijning bedreigd. Wallonië: Vrij zeldzaam in het Maasgebied en in Lotharingen. Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten). Deutschlands flora, deel 13, J. Sturm, J. en J.W. Sturm (1828-1830) Flora Parisiensis, deel 6, P. Bulliard (1776-1781) Pflanzenleben des Schwarzwaldes, Friedrich Oltmanns (1927) Journal of botany, British and foreign, deel 36, B. Seemann (1898)