Behaarde boterbloem - Ranunculus sardous

Frysk: Rûge bûterblom

English: Hairy Buttercup

Français: Renoncule sarde

Deutsch: Sardischer Hahnenfuß

Synoniemen:

Familie: Ranunculaceae (Ranonkelfamilie)

Naamgeving (Etymologie): De Nederlandse naam is te danken aan de boterkleurige bloemblaadjes. Ranunculus is het verkleinwoord van het Latijnse rana (kikker). Ranonkels groeien vaak in of langs het water en in vochtige weiden, de plek waar veel kikkers voor komen. Sardous betekent uit Sardininië. Sardous komt van Herba sardoa, bij Virgilius een gifplant, die op Sardinië groeide, waar ook de Behaarde boterbloem veel voorkomt. Herba sardoa kon verkramping van het aangezicht veroorzaken (dit is eveneens het geval bij Blaartrekkende boterbloem).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig, zelden overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt, zelden hemikryptofyt.

Hoofdbloei: Mei t/m september.

Afmeting: 15-50 cm.

Wortels

Stengels: De bleekgroene stengels zijn tot bovenaan afstaand behaard. De stengelvoet is niet of nauwelijks knolvormig verdikt. De polletjes worden naar boven toe breder.

Bladeren: De vaak glanzende, lichtgroene bladen zijn tot de voet in drieën gedeeld. Geregeld met lichtere vlekken.

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemstelen zijn gegroefd. De kroonbladen zijn meestal licht goudgeel en twee keer zo lang als de kelkbladen. De kelkbladen zijn teruggeslagen. De bloemen worden 1,3-2,5 cm in doorsnee. De bloemhoofdjesbodem is behaard.

Vruchten en zaden: Een eenzadige dopvrucht of nootje. De vruchtjes zijn langs de rand gewoonlijk geknobbeld,naar soms zijn ze glad. Ze hebben een zeer korte, vrijwel rechte snavel. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, min of meer open plaatsen (pionier) op vochtige tot vrij natte, voedselrijke tot zeer voedselrijke, kalkhoudende tot vrij kalkarme, maar niet te zure, dichtgeslagen grond (leem, löss, klei en kleiig veen). Ook op brakke plaatsen.

Groeiplaatsen: Grasland (open plekken, vaak in nat en brak weiland), dijken, akkers (wintergraanakkers op leem of löss en bij ingangen van akkers), braakliggende grond, langs spoorwegen, wegranden en in de zeeduinen (langs duinpaden).

Verspreiding

Wereld: Oorspronkelijk uit West-, Midden- en Zuid-Europa en Noord-Afrika.

Nederland: Inheems. Vrij algemeen.

Vlaanderen: Inheems. Vrij algemeen.

Wallonië: Vrij algemeen.

Toepassingen

Vermeerderen: Zaaien.

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl