|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
Beklierde ogentroost - Euphrasia officinalis
Frysk
English-Eyebright
Français-Euphraise officinale
Deutsch-Wiesen-Augentrost
Synoniemen-Euphrasia rostkoviana, Euphrasia montana, Krijtogentroost
Familie-Orobanchaceae (Bremraapfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Ogentroost dankt zijn naam aan de vermeende geneeskracht (troost) bij oogziektes. De gekleurde aders in de bloem leken op de aders in het menselijke oog en vroeger dacht men dat de plant daardoor oogkwalen zou kunnen genezen. De geslachtsnaam Euphrasia stamt uit het Grieks en betekent opgewekt. Officinalis komt van het Latijnse officium (werkplaats, in plantkundig/medische verband is dat de apotheek). Officinalis betekent dus in gebruik in de apotheek / geneeskrachtig.
Ondersoort-Euphrasia officinalis subsp. monticola (Euphraise glanduleuse - Berg-Augentrost). Deze ondersoort was zeer zeldzaam in het oosten van Wallonië, maar is daar al voor 1980 verdwenen.
Opmerking-De Euphrasiasoorten zijn bijzonder lastig van elkaar te onderscheiden, ook al doordat soorten met elkaar kunnen hybridiseren (kruisen).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Eenjarig.
Plantvorm-Therofyt.
Hoofdbloei-Mei t/m oktober.
Afmeting-10-40 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels
|
|
|
|
|
|
Stengels-De zachtharige stengels zijn begroeid met vele lange klierharen, vaak aan de voet vertakt en rood aangelopen.
|
|
|
|
|
|
Bladeren-De licht- tot donkergroene, eironde tot langwerpige blaadjes zijn getand.
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De onderste schutbladen zijn driehoekig tot eirond met tenmisnte lange klierharen op de randen. De kroonbuis verlengt zich sterk tijdens de bloei, zodat de kroon tenslotte (0,7-) 0,9-1,3 (-1,5) cm lang wordt. De bloemen zijn wit met een gele keel. De bovenlip is vaak lichtpaars.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-De rijpe doosvrucht is even lang als of korter dan de kelk. Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige, iets open plaatsen op matig droge tot matig vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, kalkrijke, zelden kalkarme grond (mergel en stenige plaatsen). Beklierde ogentroost is een halfparasiet, die woekert op grassen en cypergrassen. De wortels van de plant onttrekken water en zouten aan de wortels van andere planten, maar is zelf ook in staat tot fotosynthese.
Groeiplaatsen-Kalkgrasland.
Verspreiding
Wereld-Oorspronkelijk uit West-Azië, Oost- en Midden-Europa, westelijk tot in Nederland, België en Groot-Brittannië.
Nederland-Inheems. Zeer zeldzaam.
Vlaanderen-Inheems. Zeer zeldzaam.
Wallonië-Inheems. Zeldzaam.
Toepassingen
Medicinaal-Beklierde ogentroost wordt bij oogontstekingen (volgens de tekenleer leek de bloem met zijn paarse en gele stippen en streepjes erg op een ziek oog), maar ook bij hoofdpijn en maagpijn gebruikt. Een aftreksel werd gebruikt bij hoest en keelpijn, maar dit drankje smaakte nogal bitter en deed het slijmvlies samentrekken. Ook werd het soms toegepast bij vergeetachtigheid.
©2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
