Bijenorchis - Ophrys apifera

Frysk-Bijekaaiblom

English-Bee Orchid

Français-Ophrys abeille

Deutsch-Bienenragwurz

Synoniemen

Familie-Orchidaceae (Orchideeënfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-De naam wordt ontleend aan het feit dat onderste lip op een honingbij lijkt. Ophrys komt van het Griekse ophrys (wenkbrauw). Waarschijnlijk slaat dat op de stijve beharing op de bloemlip. Apifera betekent een bij dragend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Geofyt.

Hoofdbloei-Juni en juli.

Afmeting-20-50 cm.

Bernd Haynold - cc by-sa 3.0	Bernd Haynold - cc by-sa 2.5
Bernd Haynold - cc by-sa 3.0	Hans Hillewaert - cc by-sa 3.0

Wortels-Bijna bolronde, vrij kleine knollen.

herbariaunited.org	Neuchâtel Herbarium - cc by-sa 3.0
Neuchâtel Herbarium - cc by-sa 3.0	Neuchâtel Herbarium - cc by-sa 3.0

Stengels-Een geelgroene, vrij krachtige, rolronde, rechtopstaande en onbehaarde stengel.

Joachim Lutz - cc by-sa 4.0	Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0
Bernd Haynold - cc by-sa 3.0	Luis nunes alberto - cc by-sa 3.0

Bladeren-De bladen zijn eirond tot lancetvormig en duidelijk generfd. De onderste zijn groter. De weinige stengelbladen omvatten de stengel aan hun voet schedeachtig.

Björn S... - cc by-sa 2.0	Joachim Lutz - cc by-sa 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0	© Koen van Zoest - verspreidingsatlas.nl

Bloemen-Tweeslachtig. De schutbladen zijn vrij breed-lancetvormig, stomp, duidelijk generfd en langer dan het vruchtbeginsel. De bloemen zijn 1-1,3 cm en groeien met twee tot elf bijeen in lange, slanke, losse aren. De buitenste bloemdekbladen zijn wit, roze of roodachtig. Ze zijn langwerpig, naar boven versmald, stomp, met een opgerolde rand en staan eerst uit. De zijdelingse binnenste bloemdekbladen zijn zeer kort, smal-lancetvormig tot langwerpig-lijnvormig, groen of iets roodachtig, met omgerolde rand en van boven met witte haren bezet. De 1-1,2 cm lange, gewelfde lip is drielobbig, rondachtig-omgekeerd eirond, opgeblazen en donkerpurper met gele tekeningen. Aan de voet van de middenlob vind je twee kleine glanzende uitsteeksels en aan de top een naar achteren gericht aanhangseltje en met teruggebogen, van onderen samenneigende, behaarde zijlobben. De twee zijlobben zijn bijna eirond, stomp, teruggekromd en neigen boven de onderzijde van de middenlob samen. Ze zijn lang, fluweelachtig-behaard en vaak goudgeel. De veel grotere middenlob is eirond tot omgekeerd-eirond. Het vruchtbeginsel is zittend, bijna zeskantig, niet-gedraaid. De stempelzuil is slank, met een lang-toegespitst, lichtgroen uitsteeksel van het helmbindsel.

Bernd Haynold - cc by-sa 3.0	Bernd Haynold - cc by-sa 3.0
Olivier Pichard - cc by-sa 3.0	Erwin Meier - cc by-sa 3.0

Vruchten en zaden-Een doosvrucht. Meestal treedt er zelfbestuiving op. Eenzaadlobbig.

Richard Avery - cc0	AnRo0002 - cc0
Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige, soms licht beschaduwde plaatsen op matig droge tot matig vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, kalkrijke, relatief humusarme grond (klei, leem en zand, zeer zelden op veen). Ook in iets brak milieu.

Groeiplaatsen-Struwelen, bosranden, kapvlakten, opgespoten grond met struweel van Grauwe wilg, begraafplaatsen, bermen, langs spoorwegen, afgravingen, kalkgrasland, hooiland langs kreken, slootkanten, bij kalkovens, industrieterreinen in de mijnstreek (aan de rand van berken- en wilgenopslag), mijnsteenbergen en in de duinen.

Verspreiding

Wereld-In het Middellandse-Zeegebied en in West- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Ierland, Noord-Engeland en Noordoost-Duitsland.

Nederland- Inheems. Vrij zeldzaam.

Vlaanderen-Inheems. Zeldzaam.

Wallonië-Inheems. Vrij zeldzaam.

2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl