Bittere veldkers - Cardamine amara

Frysk: Bittere pinksterblom

English: Large bittercress

Français: Gesse tubéreuse

Deutsch: Bitteres Schaumkraut

Synoniemen:

Familie: Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Cardamine komt van het Griekse cardamine of cardemon, waarmee bedoeld werd een naar sterkers smakende plant (Kardemom is een plant uit de gemberfamilie). Cardamine kan echter ook zijn afgeleid van het Griekse Cardis dat (hart) en Damao (temperen of verzachten). Het Kruid. werd vroeger namelijk gebruikt bij hartkwalen en kon de pijn verzachten. Amara betekent bitter.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Helofyt of hemikryptofyt.

Hoofdbloei: April, mei en juni.

Afmeting: 15-60 cm.

Leo Michels - Public Domain	Selso - CC BY-SA 3.0
Leo Michels - Public Domain	Mayer Bruno - CC BY-SA 3.0

Wortels: Dunne wortelstokken.

Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0	Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0
Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0	Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0

Stengels: De kantige stengels zijn met merg gevuld (een verschil met Pinksterbloem). De onderste stengelleden zijn vaak behaard, maar overigens is de plant kaal. Goed uitgegroeide planten zijn meestal vertakt. De plant vormt aan de voet uitlopers en geen wortelrozet.

Petr Filippov - CC BY 3.0	Radim Holiš - CC BY-SA 3.0 cz
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	Enrico Romani - CC BY-NC-ND 4.0

Bladeren: Alle bladen met twee tot hoogstens vier paar bochtig ingesneden zijblaadjes. De stengelbladen zijn lichtgroen, geveerd met twee tot vier paar hoekig getande (ingesneden) deelblaadjes en een grotere eindlob. De onderste deelblaadjes zijn rond tot eirond, de bovenste smaller (meer langwerpig). De plant smaakt niet 'bitter' maar radijsachtig scherp.

Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0
kuleuven-kulak.be/bioweb	Hugues Tinguy - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Bloemen: Tweeslachtig. De witte of soms lila kroonbladen zijn 0,4-1 cm lang. De helmknoppen zijn rood tot roodpaars en de stijl is spits.

Hugo.arg - CC BY-SA 3.0	Atriplexmedia - CC BY-SA 3.0
Rosa-Maria Rinkl - CC BY-SA 4.0	Hugues Tinguy - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Vruchten: Een doosvrucht. De hauwen zijn 2-4 cm lang en 1-2 mm breed. Tweezaadlobbig.

kuleuven-kulak.be/bioweb	Sandro Maggia - CC BY-NC-ND 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0	Digitale zadenatlas

Biotoop

Bodem: Halfbeschaduwde tot beschaduwde plaatsen op natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkrijke tot kalkarme, lemige tot kleiige grond. Meestal langs stromend, helder water.

Groeiplaatsen: Bossen (loofbossen, bronbossen, grienden, moerasbossen), waterkanten (beken, greppels en langs oude rivierarmen die af en toe doorstroomd worden), bermen (kanaalbermen met kwel en moerassen) en buitendijkse rietlanden in het zoetwatergetijdengebied.

Verspreiding

Wereld: Een groot deel van Europa en West-Azië.

Nederland: Plaatselijk vrij algemeen in brongebieden en langs beken in het oosten van het land, in Zuid-Limburg en in het zoetwatergetijdengebied. Zeldzaam in laagveengebieden. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen: Vrij algemeen in de Leemstreek en in de Maasvallei. Elders zeldzamer.
Wallonië: Vrij algemeen. Het meest in Brabant, in het Maasgebied en ten zuiden van de lijn Amber-Maas.

Toepassingen

Vermeerderen: Zaaien.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 17, Jan Kops en F.W. van Eeden (1885)	Deutschlands flora, deel 12, J. Sturm, J.W. Sturm (1826-1827)
Flora regni borussici, deel 10, A.G. Dietrich (1842)	Botanischer Bilderatlas nach dem natürlichem Pflanzensystem, K. Hoffmann, E. Dennert (1911)
Flora Parisiensis, deel 8, P. Bulliard (1776-1781)	Flora Londinensis, deel 3, William Curtis (1778-1781)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 1, J.E. Sowerby (1863)

2001-2021 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL