Bittere vleugeltjesbloem - Polygala amarella

Frysk:

English: Dwarf Milkwort

Français: Polygala amer

Deutsch: Sumpf-Kreuzblume

Synoniemen: Polygala amara subsp. amarella, Polygala austriaca

Familie: Polygalaceae (Vleugeltjesbloemfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Polygala komt van het Griekse polus (veel) en gala (melk). Men dacht vroeger dat vleugeltjesbloem het melkgevend vermogen van het vee zou vermeerderen. Amarella betekent bitter.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt.

Bloeimaanden: Mei, juni, juli en augustus.

Afmeting: 5-20 cm.

Höyhens - CC BY-SA 3.0	© Malcolm Storey - bioimages.org.uk - CC-BY-NC-SA-2.0 uk
Thierry Pernot - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Ghislain118 - CC BY-SA 3.0

Wortels

Fornax - CC BY-SA 3.0	herbariaunited.org
hasbrouck.asu.edu - CC BY-NC 3.0	herbariaunited.org

Stengels: Vrijwel direct opstijgende stengels.

Thierry Pernot - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Fornax - CC BY-SA 3.0
Thierry Pernot - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Daniel Cahen - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Bladeren: De blaadjes hebben een bittere smaak. De onderste bladen vormen een bladrozet. Deze zijn groter (breder) dan de hogere stengelbladen. De stengelbladen zijn elliptisch tot breed langwerpig en 1-2,5 cm lang.

Thierry Pernot - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Daniel Cahen - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR
Algirdas - CC BY-SA 3.0	Marie Portas - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Bloemen: Tweeslachtig. Een losse bloeiwijze met trossen van 8-25 bloemen. Ze zijn blauw, blauwpaars, violet, roze of zelden wit. De vleugels zijn 2,5-4,5 (soms tot 6) mm. Het onderste kroonblad heeft een aanhangsel met veel franje en is op de plaats tussen kroonbladen en aanhangsel ingesnoerd.

Fornax - CC BY-SA 3.0	Yoan Martin - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR
Huhulenik - CC BY 3.0	Marie Portas - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Vruchten: De doosvrucht is 3-4 mm lang en veel breder dan de niet afvallende vleugels. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige plaatsen op droge tot vrij vochtige, voedselarme, kalkrijke grond.

Groeiplaatsen: Grasland (droog kalkgrasland, schraalland en vochtig hooiland), bij bronnen, stenige hellingen en rotsen (kalkrotsen).

Verspreiding

Wereld: Gebergten in Midden- en Zuid-Europa, noordelijk tot in België en Scandinavië. Ook in Groot-Brittannië.

Nederland: Niet in Nederland.

Vlaanderen: Niet in Vlaanderen.
Wallonië: Zeer zeldzaam.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Afbeeldingen der artseny-gewassen met derzelver Nederduitsche en Latynsche beschryvingen, deel 1, Dirk Leonard Oskamp (1796)	Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)
Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)	Flora regni borussici, deel 4, A.G. Dietrich (1836)
Journal of botany, British and foreign, deel 41, B. Seemann (1903)	English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 2, J.E. Sowerby (1864)
Plantae officinales, deel 2, T.F.L. Nees von Esenbeck, A. Henry (1828-1833)	Kräuterbuch, Unsere Heilpflanzen in Wort und Bild, Friedrich Losch (1914)
Iconographia botanica seu plantae criticae, H.G.L. Reichenbach (1823-1832)

2001-2021 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL