Bittere wilg - Salix purpurea

Frysk: Tienen

English: Purple Willow

Français: Saule pourpre

Deutsch: Purpur-Weide

Synoniemen:

Familie: Salicaceae (Wilgenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): De bast is bitter. Herkauwers eten er zelden van, vandaar de Nederlandse naam Bittere wilg. Salix komt mogelijk van het Keltische sal (dicht bij water), hetgeen te maken heeft met de groei van veel wilgensoorten langs het water. Het kan echter ook afkomstig zijn van het Latijnse salire (snel groeien). Veel wilgensoorten groeien snel. Purpurea betekent purperkleurig.

Kruising: Bittere wilg kan een bastaard vormen met Katwilg (Salix x rubra).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Struik.

Winterknoppen: Fanerofyt.

Hoofdbloei: April.

Afmeting: 1-3(-4) meter.

Stam: Een breed uitgroeiende struik met een dunne stam met een gladde bast.

Takken: De onderste takken hangen meestal laag boven de grond. De kale, dunne en rechte takken zijn glanzend geel of op zonnige plaatsen soms rood. Jonge twijgen zijn vaak rood aangelopen. Ze hebben een taaie, bitter smakende bast. Aan de voet zijn ze vaak bros. De binnenkant van de schors van tenminste twee jaar oude takken is zwavelgeel.

Bladeren: De kale, vrij doffe bladeren zijn lijn-lancetvormig, met de grootste breedte dicht bij de top. Ze worden 4-8(-12) cm lang. Aan de bovenzijde zijn ze donkergroen en van onderen blauwgroen. Bij het verdorren worden ze zwart. Ze zijn gaafrandig of alleen bovenaan fijn gezaagd (getand). De bladeren staan verspreid of bovenaan (schijnbaar) tegenoverstaand. Er zijn geen steunblaadjes.

Bloemen: Eenslachtig. Tweehuizig. De schutbladen zijn dicht behaard, aan de voet licht van kleur en aan de top zwart. Een deel van de katjes staat (schijnbaar) tegenover elkaar. Ze verschijnen iets eerder dan de bladeren. De 2-3(-4) cm grote, compacte katjes zijn in omtrek rond. Elke bloem heeft één honingklier. De mannelijke bloemen bevatten twee meeldraden, waarvan de helmdraden tot bovenaan met elkaar vergroeid zijn, zodat er één meeldraad met vier in een kruis staande helmknoppen lijkt te zijn. De helmknoppen zijn voor het openspringen rood, na het opengaan worden ze geel en later bruinzwart. Vrouwelijke bloemen hebben een viltig behaard vruchtbeginsel zonder steel en een zeer korte stijl.

Vruchten en zaden: Een doosvrucht (katjes). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige plaatsen op vochtige tot vrij natte, matig voedselrijke, kalkrijke, vaak humusarme grond (zand, leem, stenige grond en klei).

Groeiplaatsen: Bossen (grienden en moerasbossen), waterkanten (rivieroevers, o.a. in grindbedden langs de Maas), natte ruigten, afgravingen (zand- en kleigroeven), uiterwaarden en zeeduinen (natte duinvalleien).

Verspreiding

Wereld: Europa, behalve in het uiterste noorden. Oostelijk tot in Midden-Azië. Ook in Noord-Afrika en Noord-Amerika.

Nederland: Inheems. Algemeen.

Vlaanderen: Inheems. Vrij zeldzaam.

Wallonië: Inheems. Vrij algemeen.

Toepasingen

Cultuur: De cultivar ´Nana´ wordt het meest in tuinen aangeplant en wordt ook voor haagjes gebruikt.

Vermeerderen: Stekken en zaaien.

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl