|
Wilde planten in Nederland en België |
|
Herfstbitterling en Zomerbitterling - Blackstonia perfoliata
Frysk-Giel skieppeklokje
English-Yellow-wort, Perfoliate Yellow-wort
Français-Blackstonie acuminée en Blackstonie perfoliée
Deutsch-Spätblühender Bitterling en Durchwachsenblättrige Bitterling
Synoniemen-Blackstonia acuminata, Chlora serotina
Familie-Gentianaceae (Gentiaanfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Blackstonia is genoemd naar de apotheker John Blackstone (1660-1743). Perfoliata is afgeleid van de Latijnse woorden per (door) en folium (blad), met bladen, waarbij de steel schijnbaar door het blad is gegroeid. Serotina betekent laat bloeiend of groeiend. Perfoliata is afgeleid van de Latijnse woorden per (door) en folium (blad), met bladen, waarbij de steel schijnbaar door het blad is gegroeid.
Ondersoorten-Herfstbitterling (Blackstonia perfoliata subsp. serotina) en Zomerbitterling (Blackstonia perfoliata subsp. perfoliata).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Eenjarig.
Plantvorm-Therofyt.
Hoofdbloei-Herfstbitterling-Augustus t/m oktober.
Zomerbitterling-Juni t/tm september.
Afmeting-10-40 cm.
Herfstbitterling
![]() Theo Westra - verspreidingsatlas.nl |
|
|
|
Zomerbitterling
![]() © Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl |
|
|
Wortels
Herfstbitterling
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
Stengels-Een blauwgroene plant. De rechtopstaande stengels zijn rond. De bloeiwijze-assen zijn kantig.
Herfstbitterling
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
|
Bladeren-De onderste bladeren vormen een wortelrozet. De stengelbladen zijn eirond tot driehoekig. Ze zijn in paren vergroeid.
Herfstbitterling-De middelste stengelbladen zijn groter dan de grondbladen. Ze zijn aan zijn aan de voet versmald en de basis is vergroeid voor minder dan de maximale breedte (niet over de volle breedte met elkaar vergroeid).
Zomerbitterling-De middelste stengelbladen zijn kleiner dan de grondbladen. Ze zijn aan naar de voet niet versmald en de basis is over de volledige bladbreedte vergroeid.
Herfstbitterling
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De gele bloemen groeien in losvertakte bijschermen, met korte bloemstelen (gemiddeld zo'n 2 cm lang). De zes tot acht kroonbladen zijn tot op de helft gespleten in spitse slippen. Ze staan stervormig uitgespreid. De kelkslippen zijn lijn- tot lancetvormig. De helmdraad is meestal ongeveer even lang als de helmknop. De stempel is tweespletig.
Herfstbitterling-De bloemen zijn 0,8-1 cm. De kelkslippen hebben drie nerven en liggen na de bloei vlak tegen de doosvrucht aan. Aan de voet zijn ze 1-1,2 mm breed. Ze zijn ongeveer even lang als de bloemkroon.
Zomerbitterling-De bloemen zijn 0,8-1½ cm. De kelkslippen zijn zwak generfd (éénnervig,
maar soms drienervig) en na de bloei ingerold (vaak met een omgerolde rand). Aan de voet zijn ze 0,6-0,8 mm breed. Ze zijn korter dan de bloemkroon.
Herfstbitterling
|
|
|
|
Zomerbitterling
![]() © Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl |
|
|
|
Vruchten en zaden-Een doosvrucht. Tweezaadlobbig.
Herfstbitterling
|
|
|
|
Zomerbitterling
|
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot natte, matig voedselarme, kalkrijke, humusarme grond (zand met veel schelpgruis).
Groeiplaatsen-Duinvalleien, langs duinpaadjes, drooggevallen zandplaten, voormalige strandvlakten, molshopen, rotsachtige plaatsen, kalkgrasland en opgespoten kalkrijke grond.
Verspreiding
Wereld-Herfstbitterling. Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika en Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Zuidwest-Frankrijk en het Bovenrijndal bij Mainz, met Nederland als voorpost.
Zomerbitterling-Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika en Zuid-, West- en Midden-Europa.
Nederland-Herfstbitterling. Inheems. Zeldzaam.
Zomerbitterling-Ingeburgerd tussen 1950 en 1974. Zeldzaam.
Vlaanderen-Herfstbitterling-Niet in Vlaanderen.
Zomerbitterling-Inheems. Zeldzaam.
Wallonië-Herfstbitterling-Niet in Wallonië.
Zomerbitterling-Inheems. Zeer zeldzaam.
2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl