Bleek schildzaad - Alyssum alyssoides

Frysk: Skyldsied

English: Yellow Alyssum

Français: Alysson calicinal

Deutsch: Kelch-Steinkraut

Synoniemen: Alyssum calycinum

Familie: Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Bleek schildzaad dankt zijn Nederlandse naam aan de afgeplatte zaden. Alyssum is waarschijnlijk afgeleid van a (de ontkennende) en lussa (woede), omdat de plant tegen hondsdolheid werd gebruikt, maar het zou ook kunnen afstammen van lidzoo (hikken), omdat zij als middel tegen de hik diende. Alyssoides betekent Alyssumachtig.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig, maar soms Tweejarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt.

Hoofdbloei: April, mei en juni.

Afmeting: 5-30 cm.

Hermann Schachner - CC0	kuleuven-kulak.be/bioweb
Attilio Marzorati - CC BY-NC-ND 4.0	Faustine Witschger-Godard - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Wortels: Een dunne penwortel.

Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0	Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0
Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0	Neuchâtel Herbarium - CC BY-SA 3.0

Stengels: De meestal rechtopstaande stengels zijn vaak sterk vertakt aan de voet. De zijstengels staan onderaan horizontaal af, halverwege buigen ze naar boven.

Hermann Schachner - CC0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 3.0
Attilio Marzorati - CC BY-NC-ND 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0

Bladeren: De grijs behaarde bladeren zijn ongeveer 2 cm lang. Ze zijn smal, omgekeerd eirond tot langwerpig, hebben een gave rand en zijn in de korte steel versmald. De bladeren kunnen overwinteren als een rozet.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 3.0	Fornax - CC BY-SA 3.0
kuleuven-kulak.be/bioweb	kuleuven-kulak.be/bioweb

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen groeien in dichte trossen. De uitgerande kroonbladen zijn lichtgeel, maar verbleken later naar wit. Ze zijn 2-4 mm. De kelkbladen zijn 2-2½ mm lang en vallen niet af. De kelk- en kroonbladen staan tijdens de bloei rechtop.

Hermann Schachner - CC0	kuleuven-kulak.be/bioweb
kuleuven-kulak.be/bioweb	kuleuven-kulak.be/bioweb

Vruchten: Een doosvrucht. De ronde, afgeplatte hauwtjes zijn 3-5 mm. Ze zijn viltig en hebben een iets ingedeukte top. De ronde kleppen zijn schotelvormig en in het midden opgeblazen. Aan de randen zijn ze vlak. Eerst zijn ze grijsharig, later worden ze bleekbruin en hard. Ze bevatten vier zaden. Tweezaadlobbig.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 3.0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 3.0
Steve Hurst @ USDA-NRCS PLANTS Database	Digitale zadenatlas

Biotoop

Bodem: Zonnige, warme, open plaatsen op droge, vrij voedselarme, kalkhoudende zandgrond en op steenachtige plaatsen.

Groeiplaatsen: Grasland (kalkgrasland), afgravingen (steengroeven), zeeduinen, ruderale plaatsen, haventerreinen, industrieterreinen, bermen (open plekken), rivierduinen, braakliggende grond en langs spoorwegen.

Verspreiding

Wereld: Zuidwest-Azië (Kaukasus), Noordwest-Afrika en Oost-, Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Nederland. Ingeburgerd in Noord- en Noordwest-Europa, Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.

Nederland: Zeer zeldzaam in de Hollandse en Zeeuwse duinen, in het rivierengebied en in Zuid-Limburg.

Vlaanderen: Vroeger zeldzaam in het kustgebied. Voor het laatst gevonden in 1974.
Wallonië: Zeer zeldzaam in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen (Lotharingen).

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 5, Jan Kops en Herman Christiaan van Hall (1828)	Deutschlands flora, deel 15, J. Sturm, J.W. Sturm (1833-1834)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)	Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)	English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 1, J.E. Sowerby (1863)
Iconographia botanica seu plantae criticae, H.G.L. Reichenbach (1823-1832)	IIlustrationes florae atlanticae, seu icones plantarum novarum, deel 2, E.S.C. Cosson, J.F.G. Barratte, C. Cuisin (1884)

2001-2021 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL