Bonte krokus - Crocus vernus

Frysk: Krookje

English: Dutch Crocus

Français: Crocus printanier

Deutsch: Frühlings-Krokus

Synoniemen: Bonte crocus

Familie: Iridaceae (Lissenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Crocus is oorspronkelijk een Arabisch woord en betekent saffraan. Vernus betekent van de lente.

Opmerking: De plant is nauw verwant aan de Boerenkrokus (Crocus tommasinianus). Beide soorten kunnen met elkaar kruisen.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Geofyt.

Hoofdbloei: Februari t/m april.

Afmeting: 10-20 cm.

Wortels: Een stengelknol, die meestal platgedrukt bolrond is en omgeven door fijne netvormige vezels, die fijne mazen vormen.

Stengels: Een rechtopstaande, korte  bloeistengel.

Bladeren: Twee tot vier grondstandige en rechtopstaande bladen. Deze zijn kaal, lijnvormig, 4-9 cm lang en met een witte middenstreep. Tijdens de bloei zijn ze nog maar half ontwikkeld. Ze zijn samen omgeven door enige schedebladen, die ook de jonge knol omsluiten.

Bloemen: Tweeslachtig. Aan de voet zitten witachtige bloeischeden. De alleenstaande, bekervormige, 3-5½ cm grote bloemen zijn wit, paars, of wit met paarse strepen of vlekken. De bloem heeft rechtopstaande slippen en een stompe of afgeronde top. Het bloemdekblad is aan de voet tot een lange buis vergroeid. De drie helmdraden zijn kaal. De lijnvormige helmknoppen zijn geel. De lange, draadvormige stijl heeft drie oranjerode stempeltakken en is langer dan de meeldraden. Bij regenachtig weer en 's nachts sluiten de bloemen.

Vruchten en zaden: De doosvrucht is vliezig, langwerpig, iets driehoekig en driehokkig. De doosvrucht zit eerst onder de grond zit, maar komt later in het seizoen boven de grond. De zaden zijn bijna bolrond. Eenzaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke grond.

Groeiplaatsen: Bossen (bij buitenplaatsen, parkbossen en lichte loofbossen in berggebieden), gazons, bermen, zeeduinen (grazige plaatsen) en grasland (weiland, vloeiweiden in de Kempen, bergweiden en veenweiden).

Verspreiding

Wereld: Oorspronkelijk uit gebergten in Zuid- en Midden-Europa.

Nederland: Ingeburgerd in de 19de eeuw. Vrij zeldzaam.

Vlaanderen: Ingeburgerd. Zeldzaam.

Wallonië: Ingeburgerd. Zeer zeldzaam.

Toepassingen

Cultuur: Bonte krokus wordt veel gekweekt en behoort tot de stinsenplanten. De grootbloemige krokussen met witte, paarse of gestreepte bloemen zijn afgeleid uit selecties van Crocus vernus.

Vermeerderen: Bolletjes planten en zaaien.

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl