Bonte wikke - Vicia villosa

Frysk: Bûnt wikje

English: Hairy vetch

Français: Vesce velue

Deutsch: Zottel-Wicke

Synoniemen: Vicia dasycarpa, Vicia villosa subsp. varia

Familie: Fabaceae (Vlinderbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Vicia komt van het Latijnse woord vincere of vincio (binden of winden), dus een sterk rankende groeiwijze, maar misschien ook van het Griekse bikion of bicion (vaatje), dus een peulvrucht. Villosa betekent harig of ruig.

Ondersoorten: Vicia villosa is een veelvormige soort. Vaak onderscheidt men twee ondersoorten: subsp. villosa (Zachte wikke) en subsp. varia (Bonte wikke). Bonte wikke heeft een minder dichte, meer aanliggende beharing en kortere, meer roodachtige bloemen dan Zachte wikke. De meeste planten die hier worden aangetroffen, staan echter in kenmerken min of meer tussen beide vormen in.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt.

Hoofdbloei: Mei t/m augustus.

Afmeting: 30-150 cm.

Wortels: Met wortelknolletjes.

Stengels: De klimmende stengels zijn geribd en sterk afstaand tot aangedrukt behaard.

Bladeren: De verspreidstaande bladen zijn even geveerd met vier tot twaalf paar lijnvormige tot smal elliptische, 1-3 cm lange deelblaadjes (iets breder dan die van Vogelwikke). Ze eindigen in een rank (dus geen topblaadje). De bladrand is gaaf.

Bloemen: Tweeslachtig. De trossen zijn meestal rijkbloemig. De steel is korter dan het bijbehorende blad. De paarse, tot blauwpaarse kroonbladen zijn 1-2 cm lang. De zwaarden zijn lichtblauw tot soms vrijwel wit. De vlag is meestal dieppaars (zelden vrijwel wit) en alleen aan de top verbreed en omhoog gebogen. Het smallere deel (de nagel) is ongeveer dubbel zo lang als het brede deel (de plaat). De vijftandige kelk is aan de voet verwijd (een uitstulping). De tien meeldraden zijn met elkaar vergroeid. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.

Vruchten en zaden: Een doosvrucht. De kale of behaarde, bruine peul is 2-4 cm lang en is aan de voet versmald tot een steeltje, dat minstens even lang is als de kelkbuis. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.

Giftigheid: Giftig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, open tot grazige plaatsen (ook als pionier) op droge tot matig vochtige, matig voedselrijke, vaak omgewerkte grond (zand, zavel en lichte klei).

Groeiplaatsen: Bermen (kanaalbermen), langs spoorwegen (spoorwegterreinen en spoorbermen), industrieterreinen, braakliggende grond, akkers (kalkarme graanakkers), ruigten, bij molenbelten, plantsoenen en omgewerkte grond.

Verspreiding

Wereld: Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azë, Noord-Afrika en Midden- en Zuid-Europa.

Nederland: Ingeburgerd in de 19de eeuw. Vrij algemeen.

Vlaanderen: Ingeburgerd. Vrij algemeen.

Wallonië: Ingeburgerd. Zeldzaam.

Toepassingen

Vermeerderen: Zaaien.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 9, Jan Kops en Johannes Everhardus van der Trappen (1846)	Flora Batava, deel 23, Jan Kops, F.W. van Eeden en L.Vuyck (1911)
Deutschlands flora, deel 8, J. Sturm, J.W. Sturm (1810-1812)	Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und Johann Georg Sturm
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)	Bilder ur Nordens Flora, deel 2, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
Unsere Unkräuter, Zweite Auflage, L. Klein (1926)	Unkrauttaflen - Weed plates - Planches des mauvaises herbes - Ugressplansjer, E. Korsmo (1934-1938)
Flora regni borussici, deel 9, A.G. Dietrich (1841)

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl