|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
|
Borstelkrans - Clinopodium vulgare |
Frysk-Bolpoatsje
English-Wild Basil
Français-Grand basilic
Deutsch-Wirbeldost
Synoniemen-Satureja vulgaris, Calamintha clinopodium
Familie-Lamiaceae (Lipbloemenfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Clinopodium is Oud-Grieks voor voetenbankje en komt van van klinoo (neerliggend) en podion (voetje), d.w.z. planten met een liggende stengel. Clinopodium verwijst naar de harige schutbladen, die een bankje voor de bloemen vormen. Waarschijnlijk werd echter vroeger tijm met deze naam bedoeld. Vulgare betekent gewoon of algemeen voorkomend.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Overblijvend.
Plantvorm-Hemikryptofyt.
Hoofdbloei-Juli t/m september.
Afmeting-30-60 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels
|
|
|
|
|
|
Stengels-De behaarde, vierkante, opstijgende bloeistengels zijn niet of weinig vertakt en eindigen vaak plotseling in de bovenste schijnkrans. De plant vormt uitlopers.
|
|
|
|
|
|
Bladeren-De dicht grijsharige, 2-4 cm lange bladen zijn eirond tot langwerpig, iets gekarteld en hebben een korte steel. Ze staan kruisgewijs tegenover elkaar.
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De schutblaadjes zijn priemvormig, lang behaard en even hoog als de kelktanden (ze lijken ook sterk op de kelktanden). De bloemen groeien bovenaan de stengel in dichte, op hoofdjes lijkende, vrij ver uit elkaar staande schijnkransen met tien tot twintig bloemen. Ze zijn roodpaars, donkerroze of zelden wit en worden 1-2,2 cm. De bovenlip is vlak. De onderlip heeft twee, vrij grote, zijslippen. De sterk behaarde kelk is paarsachtig. De kelkbuis is gekromd en de vijf kelktanden hebben lange naalden. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een vierdelige splitvrucht. Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige, soms licht beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, matig stikstofrijke, kalkrijke grond (mergel, zand, lichte klei, löss en stenige plaatsen).
Groeiplaatsen-Grazige hellingen, ruig kalkgrasland, hooiland, heggen, bosranden, struwelen, kapvlakten, bermen, langs spoorwegen, kalkrijke dijken, puinkegels aan de voet van hellingen en in de duinen.
Verspreiding
Wereld-Gematigde streken op het noordelijk halfrond.
Nederland-Inheems. Zeldzaam.
Vlaanderen-Inheems. Zeldzaam.
Wallonië-Inheems. Vrij algemeen.
Toepassingen
Keuken-De plant werd vroeger als keukenKruid. gebruikt. De plant combineert met tomaten, paddenstoelen, vet vlees en allerlei stoofpotjes met bonen. Het is echter alleen vers goed bruikbaar, want het verliest heel snel zijn smaak en aroma als het gedroogd wordt.
Vermeerderen-Zaaien en scheuren.
2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl