Boswederik - Lysimachia nemorum

Frysk:

English: Yellow Pimpernel

Français: Lysimaque des bois

Deutsch: Hain-Gilbweiderich

Synoniemen:

Familie: Primulaceae (Sleutelbloemfamilie)

Naamgeving (Etymologie): De Nederlandse naam komt van wede (wilg). De bladen van de Grote wederik lijken op die van de wilg. Lysimachia is waarschijnlijk afgeleid van en opgedragen aan Lysimachos, de veldheer van Alexander de Grote. Nemorum betekent van de bossen.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Chamaefyt of hemikryptofyt.

Hoofdbloei: Mei t/m augustu(-oktober).

Afmeting: 10-45 cm.

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Wortels: Worteldiepte tot 10 cm.

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Stengels: De kruipende, kale, iets vierkantige, vertakte stengels wortelen op de knopen. Aan de top gaan ze over in opgerichte bloeistengels. Vaak vormt de plant kleine matten.

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Bladeren: De wintergroene, tegenoverstaande bladen zijn 2-3 cm groot, eirond, vlak, zonder klierpuntjes en aan de top meestal spits en met een korte steel.

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Bloemen: Tweeslachtig. De draadvormige bloemstelen zijn even lang als of meestal langer dan de bladen. De gele, schotelvormige bloemen staan op draaddunne stelen in de oksels van de middelste bladeren. Per bladpaar zie je in beide bladoksels één bloem. Deze wordt 1-1½ cm breed. Meestal zijn er vijf, maar soms zijn vier kroonbladen. De kelkslippen zijn smal lijn-priemvormig en de kroonslippen zijn afgerond en iets gewimperd. De meeldraden zijn niet met elkaar vergroeid.

Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL
Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL	Klaas Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL

Vruchten: Een doosvrucht. De zaden zijn kortlevend (één tot vijf jaar). Tweezaadlobbig.

kuleuven-kulak.be/bioweb	kuleuven-kulak.be/bioweb
Digitale zadenatlas

Biotoop

Bodem: Beschaduwde plaatsen op natte tot vrij vochtige, matig voedselrijke tot voerdselrijke, humeuze, zwak zure, vrij kalkarme tot kalkhoudende grond. Vooral op kwelplekken (zand, löss en leem).

Groeiplaatsen: Bossen (natte loofbossen, vooral in brongebieden, langs natte bospaden, bij bronnen en aan de rand van ondiepe, 's winters natte laagten), waterkanten (langs beschaduwde beekjes) en vochtige bosranden.

Verspreiding

Wereld: West- en Midden-Europa, van West-Noorwegen tot in Portugal en West-Spanje en zuidoostelijk tot op de Balkan en Zuid-Italië. Ook op de Azoren en de Far Oer.

Nederland: Vrij zeldzaam in Zuid-Limburg, zeldzaam in Twente en in de Achterhoek en zeer zeldzaam in Noord-Brabant en in Drenthe.

Vlaanderen: Vrij algemeen in de Leemstreek. Elders zeldzamer.
Wallonië: Vrij algemeen in Brabant, in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen. Elders zeldzamer.

Toepassingen

Vermeerderen: Scheuren of stekken.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 15, Jan Kops en F.W. van Eeden (1877)	Deutschlands flora, deel 1, J. Sturm, J.W. Sturm (1796-1798)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)	Abhandlungen aus dem Gebiete der Naturwissenschaften (Hamburg), deel 4, F.W. Klatt (1858-1862)
Flora Londinensis, deel 5, William Curtis (1784-1788)	British phaenogamous botany, deel 4: W. Baxter (1834-1843)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 7, J.E. Sowerby (1867)	Flora regni borussici, deel 10, A.G. Dietrich (1842)
Rariorum plantarum historia, deel 2, C. Clusius (1601) Anagallis

2001-2022 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL