|
Wilde planten in Nederland en België |
|
Dolik - Lolium temulentum
Frysk
English-Bearded darnel
Français-Ivraie enivrante
Deutsch-Taumel-Lolch
Synoniemen
Familie-Poaceae (Grassenfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Dolik is waarschijnlijk afgeleid van dol, vanwege de giftigheid. Lolium is de oude naam voor raaigras of dolik. De herkomst van deze naam is niet bekend. Temulentum betekent bedwelmend of dronken makend.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Eenjarig of tweejarig.
Plantvorm-Hemikryptofyt of therofyt.
Hoofdbloei-Juni en juli.
Afmeting-20-100 cm.
|
|
|
|
Wortels
Stengels-De stengels zijn forser dan die van Vlasdolik.
|
|
|
|
Bladeren
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De kelkkafjes zijn 7-30 mm, gewoonlijk minstens even lang als de rest van het aartje (m.u.v. de kafnaalden) en twee tot vier keer zo lang als het onderste kroonkafje (lemma). De onderste twee lemma's zijn 4,5-8,5 mm en vaak lang genaald.
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een graanvrucht. De vaak giftige zaden zijn 4-7 mm. De vrucht is hoogstens drie keer zo lang als breed. Eenzaadlobbig.
| ![]() Steve Hurst - USDA PLANTS Database |
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige, open plaatsen op matig droge, matig voedselrijke grond.
Groeiplaatsen-Wintergraanakkers, omgewerkte grond en ruderale plaatsen.
Verspreiding
Wereld-Oorspronkelijk uit het Middellandse-Zeegebied.
Nederland-Archeofyt. Verdwenen. Voor het laatst in het wild gevonden in 1949 op de Sint Pietersberg.
Vlaanderen-Archeofyt. Zeer zeldzaam.
Wallonië-Archeofyt. Verdwenen.
Wetenswaardigheden
De vruchten zijn vaak giftig door een infectie met een alkaloïden bevattende schimmel (Endoconidium temulentum). De grote vruchten hebben een narcotische werking. Berichten over vergiftiging zijn al zeer oud. Door vondsten van schimmelhoudende vruchten in Egyptische koningsgraven weten we dat Dolik 4000 jaar geleden deze schimmel al had. Hinder lijkt zij er niet van te ondervinden, eerder voordeel, doordat zij door graseters wordt gemeden. In sommige streken zijn alle planten geïnfecteerd, in andere gebieden zijn ook schimmelvrije exemplaren te vinden.
2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl