Donderkruid - Inula conyzae

Frysk:

English: Ploughman's spikenard

Français: Inule conyze

Deutsch: Dürrwurz-Alant

Synoniemen: Inula conyza, Pentanema conyzae, Conyza aquarrosa

Familie: Asteraceae (Composietenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Inula is mogelijk afgeleid van het Griekse helen (korf), vanwege het ruime omwindsel om de hoofdjes, maar misschien is de naam ook een verbastering van Helenium, naar Helena van Troje. Inula zou echter ook kunnen zijn afgeleid van hinnulus (een jonge muilezel) en was goed voor zowel muilezels als mensen. Het werd door de eeuwen heen een belangrijk paardenmedicijn. Conyza betekent bedekt met as, waarschijnlijk door het grijze zaadpluis dat aan as doet denken.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Tweejarig of meerjarig, zelden overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt.

Hoofdbloei: Juli t/m oktober.

Afmeting: 30-110 cm.

Wortels: Een dikke wortelstok.

Stengels: De sterk geurende, forse, vaak rood getinte stengels verhouten enigszins. Ze zijn alleen in de bovenste helft vertakt en dicht, iets viltig behaard.

Bladeren: De dofgroene bladen zijn aan de onderkant dicht behaard, van boven veel minder. Ze hebben verdiept liggende nerven. De rozetbladen zijn langwerpig-spatelvormig en naar de voet geleidelijk versmald (tijdens de bloei zijn ze vaak al verdord). De stengelbladen zijn langwerpig-eirond met een korte steel. De bovenste bladen zijn zittend, maar niet stengelomvattend.

Bloemen: Polygaam. Een iets schermvormige (tuilvormige) bloeiwijze met veel hoofdjes. De 0,6-1,1 cm grote bloemhoofdjes zijn omgekeerd eivormig en geel of roodachtig. De bloemkroon is buisvormig tot kort lintvormig. De buisbloemen zijn eerst geel, maar later worden ze bruin. De buitenste drietandige bloemen zijn niet of zeer kort lintvormig verlengd. De bloemkroon van de randbloemen is korter dan tot even lang als het omwindsel. Het omwindsel staat af en is vaak rood aangelopen.

Vruchten en zaden: Een eenzadige dopvrucht of nootje. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige tot half beschaduwde, warme, min of meer open plaatsen op droge tot matig vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, kalkrijke grond. Vaak op hellende plaatsen waar dood plantenmateriaal o.i.v. kalk en zonnestraling versneld wordt afgebroken (zand, leem, mergel en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen: Dijken, onderaan hellingen, rotsen (steile rotswanden van o.a. mergelgroeven), bossen (lichte loofbossen en langs bospaden), bosranden (kalkrijke zomen), open struwelen, zeeduinen (helmduinen, duinhellingen, duinvalleien, plekken waar struiken of bomen afsterven, langs duinbospaden en voormalige akkertjes), grasland (weiland op kalkhellingen), langs spoorwegen (spoorwegterreinen) en mijnsteenbergen.

Verspreiding

Wereld: Zuidwest-Azië, Noord-Afrika en Zuid-, Midden- en West-Europa.

Nederland: Inheems. Zeldzaam.

Vlaanderen: Inheems. Zeldzaam.

Wallonië: Inheems. Vrij algemeen.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl