Doorgroeide boerenkers - Noccaea perfoliata

Frysk:

English: Cotswold pennycress

Français: Tabouret perfolié

Deutsch: Stengelumfassendes Hellerkraut

Synoniemen: Thlaspi perfoliatum, Microthlaspi perfoliatum

Familie: Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Thlaspi stamt waarschijnlijk af van het Griekse thlaein (samendrukken of afplatten). Het slaat op de vorm van het hauwtje. Perfoliatum is afgeleid van de Latijnse woorden per (door) en folium (blad), met bladen, waarbij de steel schijnbaar door het blad is gegroeid.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt.

Hoofdbloei: Maart t/m mei.

Afmeting: 7-25 cm.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0
Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0

Wortels

herbariaunited.org	herbariaunited.org
herbariaunited.org	herbariaunited.org

Stengels: De blauwgroene, ronde stengels zijn kaal.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0
kuleuven-kulak.be/bioweb	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0

Bladeren: De blauwgroene onderste bladen zijn langwerpig en al dan niet gelobd. De stengelbladen worden tot 4 cm lang, hebben een hartvormige voet die de stengel omvat en een vrijwel gave rand, maar soms zijn ze iets getand.

kuleuven-kulak.be/bioweb	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	kuleuven-kulak.be/bioweb

Bloemen: Tweeslachtig. De 2-3 mm lange kroonbladen zijn wit. De helmknoppen zijn geel.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0	jacinta lluch valero - CC BY-SA 2.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0

Vruchten: Het 4-5(-6) mm grote hauwtje is breed hartvormig (zonder de vleugels elliptisch) en heeft een afstaande steel. De vleugels zijn zeer smal bij de voet en bij de top tot ongeveer 1 mm breed (boven de snavel uitkomend). De snavel is 0,1-0,3 mm lang. Hokjes met drie of vier zaden. De zaden zijn glad. Tweezaadlobbig.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - CC BY-SA 4.0	Digitale zadenatlas

Biotoop

Bodem: Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot matig droge, voedselarme, basische, kalkrijke, grazige grond (mergel en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen: Kalkhellingen, rivierdijken, akkers (kalkrijke graanakkers), braakliggende grond, muren, rotsen (kalkrotsen), langs spoorwegen (spoordijken), wijngaarden, wegranden, bermen, ruderale plaatsen en grasland (open plekken in kalkgrasland).

Verspreiding

Wereld: Midden- en West-Azië, Noord-Afrika en Zuid- en Midden-Europa. Noordelijk tot in Nederland. Plaatselijk ingeburgerd in Noord-Amerika.

Nederland: Zeer zeldzaam in Zuid-Limburg. Vroeger ook op enkele plaatsen langs de grote rivieren, voornamelijk in de buurt van Nijmegen.

Vlaanderen: Zeer zeldzaam.
Wallonië: Vrij zeldzaam in het Maasgebied en in de Gaume.

Toepassingen

Keuken: De bladen bevatten veel vitamine C en mosterdolie. Soms wordt de plant als keukenkruid gebruikt.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 25, Jan Kops, F.W. van Eeden en L.Vuyck (1920)	Deutschlands flora, deel 15, J. Sturm, J. und J.W. Sturm (1833-1834)
Durchwachsenes Täschelkraut Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und Johann Georg Sturm	English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 1, J.E. Sowerby (1863)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)	British entomology, deel 6, J. Curtis (1823-1840)
Hortus Romanus juxta Systema Tournefortianum, deel 4, Giorgio Bonelli (1783-1816)	Flora Parisiensis, deel 8, P. Bulliard (1776-1781)
Flora regni borussici, deel 7, A.G. Dietrich (1839)	Florae Austriaceae, deel 4, N.J. von Jacquin (1776)
Ecphrasis minus cognitarum stirpium, deel 1, F. Colonna (1616)	British phaenogamous botany, deel 3: W. Baxter (1834-1843)

2001-2022 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL