Naamgeving (Etymologie): Rosa is het Latijnse woord voor roos. De naam komt komt via het Griekse rodon van het Oudperzische wurdo, waar het doornstruik betekende. Pimpinellifolia betekent bladen als Pimpinella (Bevernel).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Struik.
Winterknoppen: Fanerofyt
.
Hoofdbloei: Mei en juni, soms ook in augustus, september en oktober.
Takken:
De rechtopstaande, zwartbruine takken zijn niet of weinig vertakt, met rechte, dunne, dicht bij elkaar staande stekels, die niet allemaal even hoog zijn.
Bladeren: De verspreidstaande bladeren zijn zeven-, negen- of soms elftallig. De donkergroene deelblaadjes zijn klein, rondachtig tot eivormig, enkel gezaagd, kaal en ongeveer ½-2½ cm.
Bloemen: Tweeslachtig. De alleenstaande bloemen hebben geen steelblaadjes. De vijf 1-2½ cm grote kroonbladen zijn meestal wit, maar soms roze. De vijf kelkbladen zijn meestal niet gedeeld en staan na de bloei schuin omhoog. Ze vallen niet af. Het vruchtbeginsel is halfonderstandig.
Bodem: Zonnige plaatsen op droge tot matig vochtige, voedselarme tot matig voedselrijke, zwak zure tot meestal kalkhoudende grond (zand en kalksteen).
Groeiplaatsen: Zeeduinen (kalkrijke zomen, hellingen, duinvalleien, duingrasland, heggen en struwelen) en heide.
Verspreiding
Wereld: West-, Midden- en Zuidoost-Europa en Zuidwest- en Midden-Azië. In Noordwest-Europa voornamelijk in kustgebieden (tot op IJsland). Ook in Noord-Amerika.
Nederland: Plaatselijk vrij algemeen in de duinen en langs het IJsselmeer en zeer zeldzaam in Zeeland, in laagveengebieden, in Flevoland en in Oost- en Midden-Nederland.
Vlaanderen: Vrij zeldzaam, maar plaatselijk vrij algemeen in de duinen.
Wallonië: Vrij zeldzaam. Het meest in het Maasdistrict.
Toepassingen
Cultuur: Ook gekweekt als sierplant.
Keuken: De rozenbottels zijn zeer rijk aan vitamine C en kunnen gebruikt worden voor onder meer marmelade, confiture, gelei, sap, siroop en gebakvulling.
Vermeerderen: Zaaien en scheuren.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Flora Batava, deel 2, Jan Kops (1807)
Rosa spinosissima
Cruijdeboek, deel 6, Rembert Dodoens. Van der boomen, haghen, ende alle houtachtighe gewassen, en van huerder vruchten, gummen ende sapen ondersceet, fatsoen, naem, natuere, cracht ende werkinghe (1554)
Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und Johann Georg Sturm
Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz,
Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
Traité des arbres et arbustes, Nouvelle édition, deel 7, H.L. Duhamel du Monceau, P.J. Redouté, P. Bessa (1819)
Traité des arbrisseaux et des arbustes cultivés en France, J.H. Jaume Saint-Hilaire (1825)
Traité des arbrisseaux et des arbustes cultivés en France, J.H. Jaume Saint-Hilaire (1825)
Traité des arbrisseaux et des arbustes cultivés en France, J.H. Jaume Saint-Hilaire (1825)
Botanical Register, deel 5, S. Edwards (1819)
Rosa spinosissima var. reversa
Botanical Register, deel 11, M. Hart (1825)
Rosa grandiflora
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
Bilder ur Nordens Flora, deel 2, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
Flora Parisiensis, deel 7, P. Bulliard (1776-1781)
British entomology, deel 3, J. Curtis (1823-1840)
Rosa campestris odorato flore en Rosa campestris cum suo fructu
Rariorum plantarum historia, deel 1, C. Clusius (1601)
Flora regni borussici, deel 12, A.G. Dietrich (1844)
Rosa pimpinellifolia
- Rosa pimpinellifolia var. flore albo - Rosa pimpinellifolia var. alba
Die Rosen nach der Natur gezeichnet, deel 1, C.G. Rössig, L. von Wangeheim (1802-1820)
Rosa lutescens - Rosa myriacantha
Rosarum monographia, J. Lindley (1820)
Rosa spinosissima var. picta
The botanical cabinet, deel 7, C. Loddiges, G. Cooke (1827)
Rosa hispida
Curtis's Botanical Magazine, deel 38, S.T. Edwards (1813)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
British phaenogamous botany, deel 5: W. Baxter (1834-1843)
Rosa praecox spinosa flore albo
Hortus Eystettensis, deel 1, Bessler, Basilius (1620)
Vollständige Beschreibung und Abbildung der Sämmtlichen Holzarten, F.L. Krebs (1826)
Fragmenta botanica, figuris coloratis illustrata, N.J. von Jacquin (1809)
Flora rossica, deel 1, P.S. Pallas, K.F. Knappe (1788)
