Wilde planten in Nederland en België
Plantvormen
Grassen
Zeggen
Russen en biezen
Orchideeën
Varens
Paardenstaarten
Wolfsklauwen
Bomen
Struiken
Dwergstruiken
Lianen
Klimplanten < 150 cm
Klimplanten > 150 cm
Halfparasieten
Parasieten
Eenjarigen
Wetenschappelijke namen
Beginnend met een A
Beginnend met een B
Beginnend met een C
Beginnend met een D
Beginnend met een E
Beginnend met een F
Beginnend met een G
Beginnend met een H
Beginnend met een I
Beginnend met een J
Beginnend met een K
Beginnend met een L
Beginnend met een M
Beginnend met een N
Beginnend met een O
Beginnend met een P
Beginnend met een Q
Beginnend met een R
Beginnend met een S
Beginnend met een T
Beginnend met een U
Beginnend met een V
Beginnend met een w
Beginnend met een X
Beginnend met een Z
Plantenfamilies
Addertongfamilie
Adelaarsvarenfamilie
Amarantenfamilie
Anjerfamilie
Aronskelkfamilie
Aspergefamilie
Balsemienfamilie
Berberisfamilie
Berkenfamilie
Biesvarenfamilie
BlaasjesKruid.familie
Bolletjesvarenfamilie
Brandnetelfamilie
Bremraapfamilie
Buxusfamilie
Composietenfamilie
Cypergrassenfamilie
Cypresfamilie
Cystopteridaceae
Dennenfamilie
Dubbellooffamilie
Duindoornfamilie
Duizendknoopfamilie
Eenbesfamilie
Egelskopfamilie
Eikvarenfamilie
FonteinKruid.familie
Gagelfamilie
Gentiaanfamilie
Glaskroosfamilie
Grassenfamilie
Heifamilie
HelmKruid.familie
Hemelboomfamilie
Hennepfamilie
Herfsttijloosfamilie
Hertshooifamilie
Hoornbladfamilie
Hulstfamilie
Iepenfamilie
IJzerhardfamilie
KaasjesKruid.familie
Kamperfoeliefamilie
Kardinaalsmutsfamilie
Karmozijnbesfamilie
Kattenstaartfamilie
Klaverzuringfamilie
Klimopfamilie
Klokjesfamilie
Komkommerfamilie
Koningsvarenfamilie
Kornoeljefamilie
Kruisbloemenfamilie
Leliefamilie
Lintvarenfamilie
Lipbloemenfamilie
Lisdoddefamilie
Lissenfamilie
Maagdenpalmfamilie
Moerasvarenfamilie
MuskusKruid.familie
Nachtschadefamilie
Napjesdragersfamilie
Narcisfamilie
Niervarenfamilie
Okkernootfamilie
Olijffamilie
Ooievaarsbekfamilie
Orchideeënfamilie
Paardenstaartenfamilie
Papaverfamilie
Parnassiafamilie
Peperboompjesfamilie
Phrymaceaefamilie
Pijpbloemfamilie
Pilvarenfamilie
Pimpernootfamilie
Pontederiafamilie
Posteleinfamilie
Pruikenboomfamilie
Ranonkelfamilie
Resedafamilie
Ribesfamilie
Rozenfamilie
Ruppiafamilie
Russenfamilie
Ruwbladigenfamilie
Sandelhoutfamilie
Saururaceae
Schermbloemenfamilie
Scheuchzeriafamilie
Sleutelbloemfamilie
Spekwortelfamilie
Steenbreekfamilie
Sterbladigenfamilie
StrandKruid.familie
Streepvarenfamilie
Tamariskfamilie
Taxusfamilie
Teunisbloemfamilie
VederKruid.familie
Vetplantenfamilie
Viooltjesfamilie
Vlambloemfamilie
Vlasfamilie
Vleugeltjesbloemfamilie
Vliesvarenfamilie
Vlinderbloemenfamilie
Vlotvarenfamilie
Watergentiaanfamilie
Waterkaardefamilie
Waterleliefamilie
Waterwaaierfamilie
Waterweegbreefamilie
Weegbreefamilie
Wegedoornfamilie
Wijfjesvarenfamilie
Wijnruitfamilie
Wijnstokfamilie
Wilgenfamilie
Windefamilie
Wolfsklauwfamilie
Wolfsmelkfamilie
Zeegrasfamilie
Zonnedauwfamilie
Zonneroosjesfamilie
Zoutgrasfamilie
Zwanenbloemfamilie
Echte koekoeksbloem - Silene flos-cuculi
Frysk : Kraneblom
English : Ragged Robin
Français : Fleur de coucou
Deutsch : Kuckuckslichtnelke
Synoniemen: Lychnis
flos-cuculi
Familie : Caryophyllaceae (Anjerfamilie)
Naamgeving (Etymologie) : De naam is mogelijk ontstaan doordat de planten bloeien als de Koekoek weer in het land is en begint te roepen. In de bladoksels zie je vaak schuim, waarin de larve van een schuimcicade leeft (het koekoeksspuug). Het zou dus ook kunnen dat de naam daarvan afkomstig is. Silene verwijst naar de bosgod Silenus, de Griekse
vader van de silenen, die vaak met een dikke buik, net als de kelk van sommige soorten,
dronken en rijdend op een ezel werd afgebeeld. Volgens anderen stamt silene af van het Griekse sialon (speeksel), omdat vele soorten kleverig zijn. Flos-cuculi betekent koekoeksbloem.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur : Overblijvend.
Plantvorm : Kruid.
Winterknoppen: Hemikryptofyt.
Bloeimaanden : Mei, juni, juli, soms ook augustus, september, oktober.
Afmeting : 30-90 cm.
Wortels
Stengels : De vaak vertakte stengels zijn behaard. Onder de knopen zijn ze niet kleverig.
Bladeren : De kruisgewijs staande rozetbladen zijn vaak paars aangelopen. Ze zijn spatelvormig, vaak gewimperd en gesteeld. De tegenoverstaande, tot 10 cm lange stengelbladen zijn zittend, langwerpig en met een spitse top. De bladrand is gaaf.
Bloemen : Tweeslachtig. Een losse, gaffelvormig vertakte bloeiwijze. De bloemen zijn rozerood, zelden wit en 3-4 cm. De vijf kroonbladen zijn in vier smalle slippen verdeeld. De vaak roodachtige kelk heeft tien nerven. De vijf kelktanden zijn korter dan de buis van de kelk. Elke bloem heeft veel meeldraden en vijf stijlen. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.
Vruchten : Een doosvrucht. Deze is niet gesteeld
en bevat één hok zonder tussenschotten. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop
Bodem : Zonnige of soms licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, matig voedselrijke grond (zand, leem, lichte klei, zavel en veen).
Groeiplaatsen : Grasland (hooiland, beekdalgrasland, boezemland en langs greppels, nat en matig bemest grasland), bermen, waterkanten (slootkanten), zeeduinen (duinvalleien), bossen (lichte loofbossen) en kapplekken.
Verspreiding
Wereld: Het grootste deel van Europa, oostelijk tot in Centraal-Siberië. Ingeburgerd in het oosten van Noord-Amerika.
Nederland: Vrij algemeen, maar zeldzaam in de zeekleigebieden van Zeeland, Groningen en Fryslân en in Zuid-Limburg.
Vlaanderen: Vrij algemeen. Afgenomen.
Wallonië: Vrij algemeen.
Wetenswaardigheden
In de Middeleeuwen werd Koekoeksbloem gebruikt voor het vlechten van kransen en bloemenkronen. De plant bevat saponine, een zeepachtige, giftige stof.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Flora Batava, deel 1, Jan Kops (1800)
Crayebloemkens
Cruijdeboek, deel 2, Rembert Dodoens. Bloemen, welrieckende cruyden, saden, ende dyer ghelijcken (1554)
Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz,
Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
Bilder ur Nordens Flora, Carl Axel Magnus Lindman (1917-1926)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 2, J.E. Sowerby (1864)
Flora Londinensis, deel 1, William Curtis (1775-1777)
British moths and their transformations, deel 2, Henry Noel Humphreys, John Obadiah Westwood (1845)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
British entomology, deel 6, J. Curtis (1823-1840)
British phaenogamous botany, deel 1: W. Baxter (1834-1843)
Botanischer Bilderatlas nach dem natürlichem Pflanzensystem, K. Hoffmann, E. Dennert (1911)
Unkrauttaflen - Weed plates - Planches des mauvaises herbes - Ugressplansjer, E. Korsmo (1934-1938)
Atlas des plantes de France, deel 2, Amédée Masclef (1890)
Flora Parisiensis, deel 2, P. Bulliard (1776-1781)
Grandes Heures Anne de Bretagne, Jean (Jehan) Bourdichon (1503-1508)
Flora regni borussici, deel 3, A.G. Dietrich (1835)
Rariorum plantarum historia, deel 1, C. Clusius (1601)Odontitis Plinii pleno flore
Hortus Eystettensis, deel 2, Bessler, Basilius (1620)
2001-2021 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL