|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
Echte valeriaan - Valeriana officinalis
Frysk-Grutte faleriaan
English-Valerian
Français-Valériane officinale
Deutsch-Echter Baldrian
Synoniemen-Valeriana repens, Grote valeriaan
Familie-Caprifoliaceae (Kamperfoeliefamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Valeriana komt van het Latijnse woord valere (gezond zijn of zich wel bevinden). Officinalis komt van het Latijnse officium (werkplaats, in plantkundig/medische verband is dat de apotheek). Officinalis betekent dus in gebruik in de apotheek / geneeskrachtig.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Overblijvend.
Plantvorm-Geofyt.
Hoofdbloei-Mei t/m juli (-september).
Afmeting-60-120 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels-Een gedrongen wortelstok met lange, taaie wortels en met of zonder korte ondergrondse uitlopers.
|
|
|
|
|
|
Stengels-De rechtopstaande stengels zijn kaal, maar soms is de plant helemaal onderaan een beetje behaard.
|
|
|
|
|
|
Bladeren-De tegenoverstaande bladen staan in twee rijen. Ze zijn allemaal geveerd of veervormig gedeeld met negen tot eenentwintig eironde tot langwerpige (lancetvormige), getande tot gezaagde bladslippen. De onderste bladen zijn gesteeld, de bovenste zijn kleiner en zittend. Deze hebben scheden langs de steel.
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De vijftallige bloemen vormen samen vrijwel ronde kluwens. De tuilen samen zijn schermvormig. De bloemen zijn lichtpaars-roze tot bijna wit en 2½-5 mm. De helmknoppen zijn paars. De bloemknoppen zijn voor de bloei roze. Het driehokkig vruchtbeginsel is onderstandig.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een eenzadige dopvrucht of nootje. Bovenop het nootje zie je een aantal veervormige haren (pappus), waardoor het zaad door de wind verspreid kan worden. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, zelden droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond (vrijwel alle grondsoorten).
Groeiplaatsen-Waterkanten (o.a. slootkanten, slibrijke oeverwallen en stenen beschoeiingen), nat verruigd grasland, hooiland, nat bemest grasland, bermen, dijken, duinvalleien, duinhellingen, natte strooiselruigten, in en langs greppels, rietkragen, onregelmatig gemaaid rietland, grienden, moerasbossen, rivier- en beekbegeleidende loofbossen, kapvlakten, kalkhellingen, langs schelpenpaadjes in heide, in griendknotwilgen, vochtige muren en plantsoenen.
Verspreiding
Wereld-Gematigde en koelere streken in Europa en Azië.
Nederland-Inheems. Algemeen.
Vlaanderen-Inheems. Algemeen.
Wallonië-Inheems. Algemeen.
Wetenswaardigheden
In de 16e eeuw werd Valeriaan gebruikt als parfum en als geurstof aan de was toegevoegd. Katten zijn dol op de geur. De typische doordringende geur van de wortel ontwikkelt zich pas bij het drogen. Al bij de Grieken en Romeinen werd valeriaan als krampstillend middel gebruikt. Het zou ook helpen tegen de pest. De veronderstelde rustgevende werking werd voor het eerst in de 18e eeuw beschreven. Talloze onderzoeken hebben de effectiviteit van valeriaan bij slapeloosheid onderzocht. Met name recentere studies konden geen enkele effectiviteit aantonen. Valeriaan is een veilig middel. Als bijwerking treedt soms diarree op en ook zijn er enkele gevallen bekend van leverschade, evenals concentratieproblemen. Een bekend homeopathisch geneesmiddel waarin valeriaan is verwerkt is Valdispert.
2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
