Wilde planten in Nederland en België
|
|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
Framboos - Rubus idaeus
Frysk-Framboas
English-Red Raspberry
Français-Framboise
Deutsch-Himbeere
Synoniemen
Familie-Rosaceae (Rozenfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Rubus is verwant aan het Latijnse ruber (rood). Idaeus is afgeleid van de berg Ida op Kreta.
Kruising-De kruising van Framboos en Braam is Rubus x idaeoides (Basterdframboos).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Overblijvend.
Plantvorm-Fanerofyt.
Hoofdbloei-Mei t/m juli.
Afmeting-60-150 cm.
|
|
|
|
|
|
Wortels-Veel wortelopslag (uitlopers).
|
|
|
|
|
|
Stengels-De rechtopstaande, tweejarige takken verhouten na verloop van tijd. Ze zijn niet of zwak donkerpaars gestekeld en vertakken niet of nauwelijks. Elk jaar ontstaan er nieuwe stengels, terwijl de oude stengels in het najaar afsterven.
|
|
|
|
|
|
Bladeren-Meestal zijn de verspreidstaande bladen drie- of vijftallig (zelden zeventallig) geveerd. Van onderen zijn ze grijswitviltig. De zittende deelbladen zijn eirond tot soms vrij langwerpig. De bladrand is gezaagd. De twee steunblaadjes zijn priemvormig.
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De bloeiwijze is pluimvormig. De witte bloemen zijn 0,9-1,1 cm. Ze hebben vijf langwerpige (smal elliptische), 4-5 lange kroonbladen, die eerst rechtop en later uitgespreid staan. Ze vallen spoedig af en zijn korter dan de lange, puntige kelkbladen. Dekelkbladen zijn na de bloei teruggebogen. Een bloem heeft veel meeldraden, bovenstandig vruchtbeginsels met ieder een stijl met stempel.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een steenvrucht of bes. De eetbare frambozen zijn dof donker paarsrood (sommige soorten zijn geel), viltig behaard en laten bij rijpheid los van de kegelvormige bloembodem. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
|
| |
Biotoop
Bodem-Meestal halfbeschaduwde plaatsen op vochtige, maar niet natte, matig voedselrijke, matig zure tot neutrale, kalkarme grond met een goed verterende strooisellaag (allerlei grondsoorten, maar het meest op zand en leem).
Groeiplaatsen-Kapvlakten, open plekken in loofbossen, moerasbossen, bronbossen, langs boswegen, bosranden, struwelen, spoordijken, ruigten, duinen, rotsspleten en in knotwilgen in kleigebieden.
Verspreiding
Wereld-Koude en gematigde streken op het noordelijk halfrond.
Nederland-Inheems. Algemeen.
Vlaanderen-Inheems. Algemeen.
Wallonië-Inheems. Algemeen.
Toepassingen
Frambozen bevatten veel vitamine C. De vruchten hebben een specifieke smaak en zijn afhankelijk van het ras lichtrood tot donkerrood gekleurd. Ook komen rassen voor met geelgekleurde vruchten. Frambozen worden zowel vers gegeten als verwerkt in frambozenjam, vruchten op siroop, tot bavarois, tot sap, tot puree en saus. Ze worden ook als losse vruchten ingevroren. Het sap van de frambozen zorgen in tegenstelling tot de bladeren voor een versnelde darmwerking. De bladeren hebben (door de looistoffen) een diarree remmende werking. Deze looistoffen werden vroeger gebruikt om de baarmoeder effectief te laten samentrekken bij de bevalling. De bladeren moeten na het plukken worden gedroogd op een droge en luchtige plaats. Van de gedroogde bladeren kan thee worden getrokken. De bloemen werden door Dodonaeus in een mengsel met honing aanbevolen tegen onder meer ooginfecties. De framboos wordt tegenwoordig gebruikt in medicijnen voor kinderen om er een lekker smaakje aan te geven.
2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
