Galega - Galega officinalis

Frysk

English-Goat's-rue

Français-Galéga

Deutsch-Geißraute

Synoniemen-Geitenruit

Familie-Fabaceae (Vlinderbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Galega is afgeleid van het Griekse gala (melk) en ago (ik breng). Deze plant zou de melkproductie bij dieren stimuleren (de plant is echter enigszins giftig voor dieren). Het kan ook zijn dat de plant werd gebruikt bij de bereiding van kaas. Officinalis komt van het Latijnse officium (werkplaats, in plantkundig/medische verband is dat de apotheek). Officinalis betekent in gebruik in de apotheek / geneeskrachtig.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Juni t/m augustus.

Afmeting-60-150 cm.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Notafly2 - cc by-sa 4.0
Spedona - cc by-sa 3.0	Daniel Villafruela - cc by-sa 3.0

Wortels- Een sterk verdikte wortel.

europeana.eu - cc by-nc-sa-3.0	europeana.eu - cc by-nc-sa-3.0
mam.ansp.org - cc by-nc 4.0	herbariaunited.org

Stengels-Uit de wortel groeien een vrij groot aantal rechtopgaande, vertakte en los bebladerde stengels. De kale stengels zijn hol.

Bogdan - cc by-sa 3.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - cc by-sa 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - cc by-sa 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - cc by-sa 4.0

Bladeren-De afwisselend staande bladeren zijn langwerpig tot lancetvormig en oneven geveerd. De negen tot twaalf deelblaadjes zijn 9-17 mm lang en en 3-9 mm breed. Zij hebben vrij grote, half pijlvormige tot lancetvormige steunblaadjes met een lange stekelpunt en omgekeerd eironde, langwerpige of lancetvormige, stekelpuntige blaadjes.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - cc by-sa 4.0
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - cc by-sa 4.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiant - cc by-sa 4.0

Bloemen- Tweeslachtig. Een langwerpige, gesteelde, rechtopstaande tros met tot vijftig rozerode of witte, purper geaderde bloemen. De okselstandige trossen zijn langer zijn dan de bladen. De vrij grote, hangende bloemen zijn 9-15 mm. De kelk is onbehaard, klokvormig, bultig aan de voet en heeft bijna gelijke priemvormige tanden, die even lang als de buis zijn. Een bloem heeft negen vergroeide meeldraden en één vrijstaande. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. De stempel staat eindelings en is knopvormig.

© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl	H. Zell - cc by-sa 3.0
Epibase - cc by 3.0	C. T. Johansson - cc by-sa 3.0

Vruchten en zaden-Een dopvrucht De 2-4 cm lange, giftige peulen zijn lijnvormig, bultig, schuin gestreept, kaal en toegespitst. Ze bevatten drie tot vijf bruine zaden. De vrucht is glad en rond en veel langer dan de kelk. Tweezaadlobbig.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Roger Culos - cc by-sa 3.0
Steve Hurst - USDA-NRCS PLANTS Database	©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige, warme (vorstgevoelig), open tot grazige plaatsen op vochtige, kalkhoudende, vrij voedselrijke, stikstofrijke grond (stenige en lemige bodem).

Groeiplaatsen-Ruigten, steen- en grindgroeven, spoorwegterreinen, akkerranden, verruigd grasland, kanaalbermen, populierenbossen, struwelen, langs beken en sloten en braakliggende grond.

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit steppengebieden in Zuid- en Oost-Europa en West-Azië.

Nederland-Niet ingeburgerd. Zeldzaam.

Vlaanderen-Ingeburgerd. Zeldzaam.

Wallonië-Ingeburgerd. Zeldzaam.

Toepassingen

De plant werd (en wordt) gebruikt om de verschijnselen van diabetes te bestrijden (het verlaagt het bloedsuikergehalte), maar kan bij verkeerd gebruik gevaarlijk en zelfs dodelijk zijn. Ook gekweekt als tuinplant.

2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl