|
|
|
Gele kornoelje - Cornus mas
Frysk: Giele kornelle
English: Cornelian cherry
Français: Cornouiller mâle
Deutsch: Kornelkirsche
Synoniemen:
Familie: Cornaceae (Kornoeljefamilie)
Naamgeving (Etymologie): Cornus is afgeleid van het Griekse kranaos (hard), vanwege het harde hout of de harde vruchtsteen. Mas betekent mannelijk.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Struik.
Winterknoppen: Fanerofyt.
Hoofdbloei: Februari en maart.
Afmeting: 3-6 meter.
|
|
|
|
|
|
Stam: De stam is sterk vertakt. Bij oudere struiken is de schors donkerbruin, gegroefd en deze bladdert gedeeltelijk af (op deze plekken zie je dan weer een glad oppervlak).
|
|
|
|
|
|
Takken: De vaak gekronkelde takken zijn grijsachtig geel, maar de jonge takken zijn glad en eerst groen, maar later worden deze grijsbruin.
|
|
|
|
|
|
Bladeren: De tegenoverstaande, langwerpig-eironde bladeren verschijnen pas na de bloei. Ze zijn 5-8 cm lang en aan beide kanten groen. Ze hebben drie tot vier paar nerven. Aan de onderkant zijn ze in de hoeken van de nerven behaard. De bladrand is gaaf.
|
|
|
|
|
|
Bloemen: Tweeslachtig. De kruisvormige, gele, 4-5 mm grote bloemen groeien in kleine groepjes met soms tot vijfien bloemen (in okselstandige schermen). Ze zijn kort gesteeld en verschijnen voor de bladeren. De vier kroonbladen zijn 2-3 mm. De vier omwindselbladen zijn geelachtig. Onder de bloem verdikt de steel (hier bevindt zich het onderstandig vruchtbeginsel). Er zijn vier meeldraden en één stijl met stempel.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden: De eivormige, 1-2 cm lange steenvruchten (bessen) zijn glanzend rood en enigszins sappig. Ze zijn eetbaar, maar hebben een wrange smaak. Tweezaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op matig droge tot vochtige, matige voedselarme tot matig voedselrijke, kalkrijke grond (mergel en stenige plaatsen).
Groeiplaatsen: Bossen (loofbossen en kalkhellingbossen), struwelen, houtwallen, hellingen, rotsen en bermen van holle wegen.
Verspreiding
Wereld: Zuidwest-Azië, Zuidoost- en Midden-Europa en in de Kaukasus.
Nederland: Inheems. Zeldzaam.
Vlaanderen: Ingeburgerd. Zeldzaam.
Wallonië: Inheems. Vrij algemeen.
Toepassingen
Gele kornoelje wordt ook als vruchtboom of sierstruik aangeplant. Rassen met grote vruchten zijn Jolico en Kasanlak.
Kornoeljesiroop
Begin september pluk je de rijpe bessen. Was de bessen en kook ze even met een beetje water. Doe ze door een neteldoek en pers ze goed uit. Voeg bij 1 liter sap een halve kg fijne, witte suiker. Weer even opkoken. Giet de siroop in glazen potjes tot aan de rand vol. Draai het metalen
schroefdeksel erop en zet de potten op hun kop weg. Je kunt de siroop langer dan een jaar bewaren, zolang je het potje niet open doet.
Kornoeljejam
Als je liever jam hebt, doe dan geleermiddel (suiker waar je jam mee maakt) bij het aftreksel. Op de verpakking van het geleermiddel staat hoe je de jam moet klaarmaken.Kornoeljejam is lekker bij paté, gestoofde peertjes,wild gerechten, pudding, enz.
©2001-2022 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
