|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
|
Gevlekte orchis - Dactylorhiza maculata |
Frysk-Duvelsklauw
English-Heath Spotted-orchid
Français-Orchis tacheté
Deutsch-Geflecktes Knabenkraut
Synoniemen-Dactylorhiza fuchsii
Familie-Orchidaceae (Orchideeënfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Dactylorhiza is afgeleid van het Oud-Griekse dactylus (teen of vinger) en rhiza (wortel). Het slaat op de vingervormige wortelknollen. Maculata betekent gevlekt.
Ondersoorten-Naast Gevlekte orchis zijn er waarschijnlijk nog een aantal ondersoorten. Eén daarvan is Gevlekte duinorchis (Dactylorhiza maculata subsp. podesta). Voorheen werd Bosorchis ook gezien als een ondersoort van Gevlekte orchis (Dactylorhiza maculata subsp. fuchsii). Tegenwoordig is dit een zelfstandige soort.
Kruisingen-Gevlekte orchis kan kruisen met Bosorchis (Dactylorhiza x transiens), Brede orchis (Dactylorhiza maculata x majalis), Rietorchis (Dactylorhiza x hallii) en Veenorchis (Dactylorhiza x wiefelspuetziana).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Overblijvend.
Plantvorm-Geofyt.
Hoofdbloei-Juni en juli.
Afmeting-15-80 cm.
 Meneerke bloem - cc by-sa 3.0 |
|
|
|
|
Wortels-Vingervormige wortelknollen (aan de top handvormig drie- of vierdelig).
|
|
|
|
|
|
Stengels-De meestal rechtopstaande stengels zijn vrijwel helemaal gevuld met merg. Ze zijn vrij bros. Bovenaan zijn ze iets kantig. Boven het midden zie je alleen of voornamelijk schutbladachtige bladen.
|
|
|
|
|
|
Bladeren-De plant heeft zes tot twaalf donkergroene, vaak iets grijzige bladen met meestal donkere vlekken die nooit ringvormig zijn. De onderste bladen zijn eirond tot langwerpig. De bovenste zijn langwerpig en veel kleiner. De grotere bladen staan schuin omhoog. Het onderste stengelblad is meestal in het midden het breedst en vrij spits. Het blad is van onderen dofgroen.
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De schutbladen zijn voor het grootste deel korter dan de bloemen. De bloemen zijn lichtpaars tot witachtig. De bloemlip is 0,7-1,1 cm, heeft drie ondiepe lobben en een donkerpaars honingmerk. De delen aan de zijkanten zijn weinig of helemaal niet teruggebogen. De middelste lob is driehoekig en veel smaller dan de zijlobben. De buitenste twee zijdelingse bloemdekbladen wijken vlak boven de voet uiteen en staan ongeveer horizontaal uitgespreid of wijzen iets omhoog. De spoor is tot 3/4 keer zo lang als het vruchtbeginsel.
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een doosvrucht. Eenzaadlobbig.
|
|
|
|
|
|
|
| |
Biotoop
Bodem-Zonnige of soms licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot vrij natte, voedselarme, zure tot zwak zure, humeuze grond (zand, leem en mergel, soms op veen).
Groeiplaatsen-Heischraal grasland, blauwgrasland, hooiland, zandige opduikingen in poldergrasland, bermen, langs spoorwegen, heide, veenmosvegetaties, veentjes in de buurt van zandverstuivingen, moerassen met kwel van basenrijk water, langs vennen, turfgaten, sloten en greppels, tichelgaten, duinen, drooggevallen zandplaten en soms op lichte plekken in bossen.
Verspreiding
Wereld-Europa, Siberië en Zuidwest-Azië.
Nederland-Inheems. Vrij zeldzaam.
Vlaanderen-Inheems. Zeldzaam.
Wallonië-Inheems. Vrij zeldzaam.
2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl