Gevlekt zonneroosje - Tuberaria guttata

Frysk: Sinneroaske

English: Spotted Rock-rose

Français: Hélianthème à gouttes

Deutsch: Geflecktes Sandröschen

Synoniemen: Helianthemum guttatum, Xolantha guttata

Familie: Cistaceae (Zonneroosjesfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Tuberaria betekent waarschijnlijk knolachtige zwellingen op de wortel. Guttata betekent met druppels of vlekken.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt.

Hoofdbloei: Mei t/m augustus.

Afmeting: 5-40 cm.

© Niels Jeurink - verspreidingsatlas.nl	Paul Fabre - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR
Tigerente - CC BY-SA 3.0	LC-de - CC BY-SA 3.0 de

Wortels: Een ondiep wortelstelsel zonder penwortel.

Stengels: De rechtopstaande stengels zijn al of niet vertakt, behaard en vaak rood aangelopen.

Bladeren: Bladen in een wortelrozet en langs de stengel. De onderste bladeren zijn tegenoverstaand. Ze zijn eirond tot langwerpig (lancetvormig) en de drie nerven lopen parallel. Ze hebben geen steunblaadjes. Hogerop staan de bladen voor een deel verspreid. Deze blaadjes zijn smaller (lijnlancet- tot lijnvormig), met één nerf en steunblaadjes, die tot ruim half zo lang als het blad worden.

Bloemen: Tweeslachtig. De bloeiwijze heeft meestal geen schutblaadjes. De bloemen vormen samen ijle, meestal niet bebladerde schichten, die aan het eind van de bloei ongeveer half zo groot zijn als de hele plant. De kroonbladen zijn citroengeel. Bij de voet zit meestal een roodbruine vlek. De kroonbladen vallen snel af (vaak al voor de middag). Eke bloem heeft vijf kelkbladen, waarvan de buitenste twee kleiner zijn. De stijl is zeer kort of ontbreekt.

© Hans Hillewaert - CC BY-SA 3.0	Arria Belli - CC BY-SA 2.0
Carsten Niehaus - CC BY-SA 3.0	Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0

Vruchten: Een doosvrucht met drie kleppen. De vruchtstelen staan recht af of zijn iets teruggeslagen. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, open plaatsen op droge, voedselarme, neutrale tot zwak zure zandgrond en op stenige plaatsen.

Groeiplaatsen: Zeeduinen (duinvalleien en glooiingen van lage duintjes) en kale rotsen.

Verspreiding

Wereld: Zuidwest-Azië, Noord-Afrika en Zuid- en West-Europa. Noordelijk tot in Normandië en op de Kanaaleilanden. Ook aan de westkust van Ierland en Wales, in het Bovenrijndal en in de omgeving van de Elbe. De Nederlandse en Duitse Waddeneilanden zijn voorposten.

Nederland: Zeer zeldzaam op Texel en Vlieland. Vroeger ook op Terschelling.

Vlaanderen: Verdwenen.
Wallonië: Verdwenen.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 16, Jan Kops en F.W. van Eeden (1881)	Naauwkeurige beschrijving der aardgewassen. Eerste boek. Van allerley boomen, Abraham Munting (1696)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 2, J.E. Sowerby (1864)	Flora Londinensis, deel 6, William Curtis (1789-1798)
Icones et descriptiones plantarum, deel 2, A.J. Cavanilles (1793)	La flore et la pomone francaises, deel 2, J.H. Jaume Saint-Hilaire (1829)

2001-2022 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL