Wilde planten in Nederland en België

Gevleugeld helmkruid - Scrophularia umbrosa

Frysk-Skerp helmkrûd

English-Green Figwort

Français-Scrophulaire aquatique

Deutsch-Geflügelte Braunwurz

Synoniemen-Scrophularia aquatica

Familie-Scrophulariaceae (Helmkruidfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Scrophularia is afgeleid van scrophula (krop of halszweer), vanwege het vroegere gebruik om kropgezwellen (scrofulose, een varkensziekte) te genezen. Umbrosa betekent in de schaduw groeiend.

Ondersoorten: Er worden soms twee ondersoorten onderscheiden. Middelst helmkruid (Scrophularia umbrosa subsp. neesii) en Rivierhelmkruid (Scrophularia umbrosa subsp. umbrosa).

Opmerking-In het verleden werden Geoord helmkruid en Gevleugeld helmkruid vaak met elkaar verward (onder de naam Scrophularia aquatica).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Juli t/m september.

Afmeting-60-150 cm.


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Fornax - cc by-sa 3.0


© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl

Wortels


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


herbariaunited.org


herbariaunited.org


herbariaunited.org

Stengels-Stengels met 1-3 mm brede vleugelranden.


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0


Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0


Fornax - cc by-sa 3.0

Bladeren-De bleekgroene bladen zijn langwerpig-eirond en gezaagd. De onderste zijn soms gekarteld met omhoog gerichte karteltanden. Er zitten geen oortjes (zijlobben) aan de bladsteel. De okselknoppen kunnen wortelen en tot nieuwe planten uitgroeien.


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Rosser1954 - Public Domain

Bloemen-Tweeslachtig. De bloemen zijn rood- tot paarsbruin met een geelgroene voet. De kelkslippen hebben een brede (meer dan 0,3 mm) vliezige rand.


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Fornax - cc by-sa 3.0


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl

Vruchten en zaden-Een doosvrucht. Tweezaadlobbig.


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0


Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0

Biotoop

Bodem-Zonnige tot licht beschaduwde, warme, vrij open plaatsen op natte, matig voedselrijke tot voedselrijke, vaak kalkhoudende grond. Meestal langs stromend water of op plaatsen met kwel (zand, leem, zavel en klei, soms venig). Ook op plekken die regelmatig door water worden overspoeld.

Groeiplaatsen-Langs beken, bosbeken, kanalen en rivieren, kwelplekken in loofbossen, bronbossen, ruig rietland, ruig grasland, uiterwaarden, drassige plekken in weiland en aan de duinrand (soms op minder waterrijke plekken).

Verspreiding

Wereld-Midden-, Oost- en Zuidoost-Europa. Oostelijk tot in Centraal-Azië.

Nederland-Inheems. Vrij algemeen.

Vlaanderen-Inheems. Vrij algemeen.

Wallonië-Inheems. Vrij zeldzaam.

©2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl