Gevleugeld sterrenkroos - Callitriche stagnalis

Frysk: Boskstjerrekroas

English: Common Water-starwort

Français: Callitriche des eaux stagnantes

Deutsch: Teich-Wasserstern

Synoniemen: Moerassterrenkroos

Familie: Plantaginaceae (Weegbreefamilie)

Naamgeving (Etymologie): De naam sterrenkroos houdt verband met de bladrozetjes die in het water op een sterk lijken. Callitriche is afgeleid van het Griekse kallos (schoonheid) en thrix (haar). Een plant waarmee men het haar verfde. Stagnalis betekent in poelen groeiend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig of overblijvend.

Plantvorm: Waterplant.

Winterknoppen: Hydrofyt.

Hoofdbloei: Mei t/m november.

Afmeting: 5-50 cm.

Wortels

Stengels

Bladeren: De verschillen in vorm van ondergedoken bladen en de bovenwaterbladen zijn klein. De ondergedoken bladen zijn smal eivormig. Meestal zijn er zes tot acht drijvende, elliptische tot rondachtige rozetbladen. Deze zijn bleekgroen en met vaak vijf nerven. Ze vormen een regelmatig rozet. Landvormen hebben kleinere en dikkere bladen.

Bloemen: Eenslachtig. Eenhuizig. De schutbladen zijn sikkelvormig. De bloemen staan alleen of met één mannelijke en één vrouwelijke bloem in de oksels van de rozetbladen. Bij het openspringen van de helmknoppenzijn de meeldraden kort en staan rechtop, later worden ze langer en buigen ze omlaag. In het water groeiende planten hebben schuin omhoogstaande stijlen, op het land zijn ze neergebogen. De stuifmeelkorrels zijn rond tot breed elliptisch.

Vruchten en zaden: De vrijwel ronde splitvruchten zijn bleekbruin ot grijsachtig en 1,6-1,8 mm lang. Tussen de breed gevleugelde (de vleugels zijn 0,1-0,5 mm brred)  deelvruchtjes zie je diepe groeven. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op natte, tijdelijk droogvallende, voedselrijke grond of in ondiep, stilstaand, soms langzaam stromend, zoet of zwak brak, matig voedselrijk tot voedselrijk, vaak kalkhoudend water met meestal een zand- of zandleembodem. Zware klei en leem worden gemeden.

Groeiplaatsen: Bossen (moerasbossen, grubben in hellingbossen en drassige bospaden), waterkanten (zoetwatergetijdengebied en weinig begroeide kreekoevers), water (verlandende sloten, greppels, beken, poldersloten, poeltjes en soms in voedselarme sprengen), grasland (trapgaten langs drinkpoelen in beekdalweiland) en baggerstortplaatsen.

Verspreiding

Wereld: West-, Midden- en Zuid-Europa, Noordwest-Afrika en Oost-Afrika.

Nederland: Inheems. Vrij algemeen.

Vlaanderen: Inheems. Vrij algemeen.

Wallonië: Inheems. Vrij algemeen.

Oude illustratie (Klik op een afbeelding om te vergroten).

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl