Gewone spurrie - Spergula arvensis

Frysk-Sparje

English-Corn spurrey

Français-Espargoutte

Deutsch-Acker-Spark

Synoniemen-Akkerspurrie

Familie-Caryophyllaceae (Anjerfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Spergula komt van het Latijnse spargere (uitstrooien), de planten strooien gemakkelijk hun zaden uit. Arvensis betekent op akkers groeiend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Eenjarig.

Plantvorm-Therofyt.

Hoofdbloei-April t/m september.

Afmeting-15-50 cm.

Wortels-Worteldiepte. 20-50 cm.

Stengels-De stengels zijn slap en geknikt. Ze kunnen rechtopstaand, opstijgend of liggend zijn. Bovenaan zijn ze kleverig behaard door verspreide klierharen.

Bladeren-De bladen staan schijnbaar in kransen. Ze zijn niet blauwig, 2-3 cm, lijnvormig en vlezig. Aan de onderkant zie je een lengtegroef. Er zijn kleine steunblaadjes.

Bloemen-Tweeslachtig. De witte, 4-8 mm grote bloemen vormen een losse schermvormige vertakte bloeiwijze. De vijf kroonbladen zijn omgekeerd eirond, niet ingesneden, stomp en even lang of iets langer dan de klierachtig behaarde kelkbladen. De bloemen hebben meestal tien meeldraden, maar soms minder en vijf stijlen. Het vruchtbeginsel is bovenstandig.

Vruchten en zaden-Een doosvrucht, die bij rijpheid met vijf tanden openspringt. De in het wild groeiende Spurrie heeft gepukkeld bruinzwart zaad, is sterk gewelfd met een zeer smalle vleugelrand. Gekweekte Spurrie heeft gladde zaden. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem-Zonnige, open plaatsen (pionier) op droge of vochthoudende, matig voedselrijke, kalkarme, zure grond (zand en hoogveen).

Groeiplaatsen-Akkers, kapvlakten, ruderale plaatsen, plantsoenen, halfverhardingen, open plekken in bermen, langs zandwegen en fietspaden, duinen en braakliggende grond.

Verspreiding

Wereld- Oorspronkelijk uit West-Europa.

Nederland-Archeofyt. Algemeen.

Vlaanderen-Archeofyt. Algemeen.

Wallonië-Archeofyt. Vrij algemeen.

Toepassingen

Spurrie is een van de weinige inheemse landbouwgewassen. Het groeit uitstekend op arme zand- en hoogveengrond. Sinds de prehistorie wordt zij hier als voedselplant gebruikt, vroeger voor de mens, nu soms nog als veevoer. De zaden kunnen duizenden jaren hun kiemkracht behouden. Zaden die gevonden werden bij het opgraven van Deense nederzettingen uit de ijzertijd bleken nog steeds te kunnen kiemen.

2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl