Gewoon speenkruid - Ficaria verna

Naamgeving (Etymologie)-Ficaria is afgeleid van het Latijnse woord Ficus (Vijg), vanwege de vorm van de wortelknolletjes. Verna betekent van de lente.

© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels-De wortels zijn voor een deel spoelvormig of knotsvormig verdikt. Vanuit de ondergrondse knolletjes groeien het volgende voorjaar weer de nieuwe planten.

© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Stengels-Polletjes vormend. De vertakte, vrij slappe stengels zijn sappig en richten zich halverwege op.

© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bladeren-De glimmende bladen zijn niet gedeeld. Ze zijn rond of de bovenste zijn hoekig. Vaak hebben ze een gave rand, maar soms zijn ze bochtig gekarteld. De bladvoet is hartvormig. Aan de voet van de bladsteel zit een wijde bladschede. Gewoon speenkruid vormt vaak ronde knolletjes (broedbolletjes) in de bladoksels van de onderste bladen. Deze knolletjes zorgen met name voor verspreiding van de soort.

© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen-Tweeslachtig. De gele bloemen zijn 2-3 cm. Ze bestaan uit zes tot twaalf langwerpig-eironde kroonbladen en drie of soms vier bleekgroene, afgerond driehoekige kelkbladen. Gewoon speenkruid heeft smalle kroonbladen, die elkaar niet met de randen bedekken. Vreemd speenkruid heeft brede kroonbladen, die elkaar met de randen bedekken. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. Het stuifmeel is slecht ontwikkeld.

© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden-Een eenzadige dopvrucht of nootje, maar de pkant vormt vaak geen vruchten. Verspreiding gebeurt hoofdzakelijk via de knolletjes (broedbolletjes) in de bladoksels. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.

vrucht Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	broedbolletje Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0
broedbolletje Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bodem-Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot vrij natte, zwak zure tot zwak basische, matig voedselrijke tot voedselrijke, vaak lemige tot licht kleiige grond. Zoutmijdend (vrijwel alle grondsoorten).

Groeiplaatsen-Loofbossen, rivierbegeleidende loofbossen, bronbossen, beekdalbossen, hellingbossen, binnenduinbossen, parkbossen, heggen, bosranden, bermen, in de rietkraag langs kanalen, slootkanten, beek- en rivieroevers, langs greppels, tuinen, plantsoenen, begraafplaatsen, weiland, hooiland, uiterwaarden, grazige hellingen, beschaduwde gazons en grasvelden en aan de voet van kleiige dijken.

Wereld-Europa, behalve in het uiterste noorden. Ook in Noordwest-Afrika en Klein-Azië.

Speenkruid werd wel gegeten als spinazie. Jonge planten zijn rijk aan vitamine C en dienden als midden tegen scheurbuik (Duitse naam is Scharbockskraut). In de loop van de lente neemt het gehalte aan giftige stoffen echter toe. De naam komt van de gelijkenis met de spenen van een koe. Het werd gebruikt om ontstekingen van uiers of aambeien te bestrijden.