Wilde planten in Nederland en België

Grote wederik - Lysimachia vulgaris

Frysk: Giele kattesturt

English: Yellow loosestrife

Français: Lysimaque vulgaire

Deutsch: Gemeiner Gilbweiderich

Synoniemen: Gewone wederik

Familie: Primulaceae (Sleutelbloemfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Wederik komt van wede (wilg). De bladen van de Grote wederik lijken op die van de wilg. Lysimachia is waarschijnlijk afgeleid van en opgedragen aan Lysimachos, de veldheer van Alexander de Grote. Vulgaris betekent gewoon.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt of helofyt.

Hoofdbloei: Juni t/m augustus.

Afmeting: 60-150 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels: Een wortelstok met ondergrondse uitlopers. In of aan het water vormt de plant vaak dikke, rode uitlopers die in het water zweven en één of enkele meters lang kunnen worden. Ook de stengelbasis is dan dik en van binnen wat sponsachtig.


hasbrouck.asu.edu - cc by-nc 3.0


bisque.cyverse.org - cc by-nc 3.0


bisque.cyverse.org - cc by-nc 3.0


storage.idigbio.org - cc by-nc 3.0

Stengels: De rechtopstaande stengels zijn rolrond en vrij sterk behaard.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bladeren: De bladen staan tegenover elkaar of in kransen van drie of vier. Ze zijn gesteeld en eirond tot langwerpig. Ze worden tot 14 cm lang en hebben zwarte of oranje klierpunten.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen groeien in grote, eindelingse, pyramidevormige en onderaan bebladerde pluimen. Ze zijn geel en 1½ tot 2 cm groot. De vijf kroonbladen zijn eirond, hebben een kale rand en met vaak aan de voet een bruinrode vlek. De vijf kelkbladen zijn oranjerood gerand en 3-5 mm lang. De vijf meeldraden zijn tot bijna halverwege met elkaar vergroeid. Het vruchtbeginsel is bovenstandig en er is één stijl met stempel.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden: De doosvrucht opent aan de top met vijf kleppen. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.


AnRo0002 - cc0


AnRo0002 - cc0


AnRo0002 - cc0


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, matig voedselrijke, zwak zure tot neutrale grond (zand, leem of laagveen).

Groeiplaatsen: Zeeduinen (duinvalleien en op overstoven humuslagen), moerassen (o.a. rietland en verlandende sloten), waterkanten (o.a. langs greppels en sloten), bij bronnen, ijsbaantjes, langs spoorwegen (spoordijken), heide (langs schelpenpaadjes), afgravingen (zand- en leemgroeven), grasland (nat, licht bemest grasland, hooiland en blauwgrasland), bermen, bossen (moerasbossen en langs bospaden), hoge delen van grienden en struwelen.

Verspreiding

Wereld: Oorspronkelijk uit gematigde streken in Europa en Azië.

Nederland: Inheems. Algemeen.

Vlaanderen: Inheems. Algemeen.

Wallonië: Inheems. Algemeen.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).


Flora Batava, deel 2, Jan Kops (1807)


Afbeeldingen der artseny-gewassen met derzelver Nederduitsche en Latynsche beschryvingen. Deel 3 (1796)


Geel Wederick
Cruijdeboek, deel 1, Rembert Dodoens. Gheslacht, onderscheet, fatsoen, naemen, cracht ende werckinghe (1554)


Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und Johann Georg Sturm


Flora regni borussici, deel 2, A.G. Dietrich (1834)


New Kreüterbuch, L. Fuchs (1543)


Bilder ur Nordens Flora, deel 1, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)


English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 7, J.E. Sowerby (1867)


Herbarium Blackwellianum, deel 3, E. Blackwell (1757)

`
Atlas des plantes de France, deel 3, Amédée Masclef (1893)


Hortus Eystettensis, deel 2, Bessler, Basilius (1620)


Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)


Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)


Botanischer Bilderatlas nach dem natürlichem Pflanzensystem, K. Hoffmann, E. Dennert (1911)


Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)


Svensk botanik, deel 5, J.W. Palmstruch e.a. (1807)


Flora Londinensis, deel 5, William Curtis (1784-1788)


A curious herbal, deel 2, E. Blackwell (1739)


Herbier de la France, deel 8, P. Bulliard (1776-1783)


Grandes Heures Anne de Bretagne, Jean (Jehan) Bourdichon (1503-1508)

2001-2022 K.M. Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl