Naamgeving (Etymologie): De naam duizendknoop komt van de plaatselijke verdikkingen op de stengel (de knopen). Fallopia is vernoemd naar de Italiaanse anatoom Gabriello Fallopio, in Latijn Fallopius (1523–1563), beheerder van de botanische tuin in Padua. Dumetorum betekent van de doornbossen of heggen.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Eenjarig.
Plantvorm: Kruid (klimplant).
Winterknoppen: Therofyt.
Bloeimaanden: Juli, augustus, september en oktober.
Stengels: De dunne, rechts windende, meestal klimmende, maar soms op de grond liggende stengels zijn rond en worden tot wel 2 meter lang. Ze zijn fijn gestreept. Op elke knoop zie je een tuitje (de twee steunblaadjes vergroeid om de stengel). De plant kan andere planten bedekken als een sluier.
Bladeren: De verspreidstaande, langgesteelde, lichtgroene en gladde bladeren zijn driehoekig en pijlvormig. Ze zijn 3-10 cm groot en hebben een spitse top. Waar de bladsteel aan de stengel zit, zie je een vliezig tuitje. De bladeren lijken op die van Zwaluwtong.
Bloemen: Tweeslachtig. Ook de witachtige tot soms iets rossige bloemen lijken veel op die van Zwaluwtong. Ze groeien in en tros.De bloemen hebben een drietallig bloemdek. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. De bloemen staan in de oksels van schutbladen.
Vruchten: Een eenzadige dopvrucht of nootje. De zwarte, gladde en glanzende zaden zijn 2½-3 mm lang en hebben drie ribben. Het vruchtsteeltje is 5-8 mm. Het vruchtdek is breed gevleugeld en even lang als het vruchtsteeltje. De vleugels lopen af in de5-8 mm lange steel. Het gewrichtje van de vruchtsteel zit dicht bij de aanhechting. Tweezaadlobbig.
Bodem: Zonnige, warme plaatsen op droge, matig voedselrijke tot voedselrijke, vaak kalkhoudende en goed doorlatende grond (zand en leem).
Groeiplaatsen: Bosranden, heggen, struwelen (voedselrijke zomen), net gekapte hakhoutbosjes, lichte rivierduinbosjes en kapvlakten daarvan, tussen doornstruiken aan bosranden, verstoorde grond, zeeduinen, parken, ruigten en langs spoorwegen
(spoordijken en spoorbermen).
Verspreiding
Wereld: Gematigde streken in Europa en Azië. Nu ook op een aantal plaatsen in Noord-Amerika.
Nederland: Algemeen, maar zeldzamer in het noorden, in Flevoland en in Zeeland.
Vlaanderen: Algemeen.
Wallonië: Vrij algemeen.
Oude illustraties (Klik op een
afbeelding om te vergroten).
Flora Batava, deel 2, Jan Kops (1807)
Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz,
Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 8, J.E. Sowerby (1868)