Keizerskaars - Verbascum phlomoides

Wilde planten in Nederland en België

Keizerskaars - Verbascum phlomoides

Frysk: Mozesstêf

English: Orange mullein

Français: Molène faux-phlomis

Deutsch: Windblumen-Königskerze

Synoniemen:

Familie: Scrophulariaceae (Helmkruidfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Verbascum is een verbastering van barbascum (gebaard), planten bedekt met vilt en voorzien van gebaarde meeldraden. Phlomoides betekent gelijkend op Phlomis (Lipbloemenfamilie).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Tweejarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt .

Bloeimaanden: Juli en augustus.

Afmeting: 80-120 cm.

© Toon Verrijdt - verspreidingsatlas.nl	la la means I love you - CC BY-SA 3.0
Benjamin Zwittni - CC BY 2.5 si	Jerzy Opiola - CC BY-SA 4.0

Wortels: Een dikke penwortel.

storage.idigbio.org - CC BY-NC 3.0	storage.idigbio.org - CC BY-NC 3.0
storage.idigbio.org - CC BY-NC 3.0	storage.idigbio.org - CC BY-NC 3.0

Stengels: De stengels staan rechtop.

Stefan.lefnaer - CC BY-SA 3.0	Bruno Stien - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR
Dominique Remaud - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	© Malcolm Storey - CC-BY-NC-SA-2.0 uk

Bladeren: De bladeren lopen niet af, of maar kort af (ze lopen niet door tot het vorige blad). De onderste bladeren zijn langwerpig-elliptisch en kunnen al dan niet getand zijn. De bovenste zijn eirond tot bijna cirkelrond en plotseling in een lange spits versmald. Ze hebben een afgeronde tot hartvormige voet en zijn viltig behaard.

© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl	la la means I love you - CC BY-SA 3.0
Genevieve Botti - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Dominique Remaud - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen vormen samen dichte, aarvormige, wollige trossen. Ze zijn helder oranje-geel en 2-5½ cm. De buitenkant van de kroon is behaard. Bloemen met vijf meeldraden. Beide langere meeldraden zijn anderhalf tot twee keer zo lang als hun lang aflopende helmknoppen. De stempel loopt langs de stijl af en is lijnvormig tot spatelvormig.

© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl	© Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl
la la means I love you - CC BY-SA 3.0	Stefan.lefnaer - CC BY-SA 3.0

Vruchten: Een doosvrucht. Tweezaadlobbig.

Dominique Remaud - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Alain Bigou - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR
Alain Bigou - tela-botanica.org - CC BY-SA 2.0 FR	Digitale zadenatlas

Biotoop

Bodem: Zonnige, warme, open plaatsen op droge, matig voedselarme, kalkrijke, omgewerkte, humusarme grond (zand en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen: Bermen, omgewerkte grond, braakliggende grond, wallen, langs spoorwegen (spoorbermen en spoorwegterreinen), ruigten (kalkrijke ruigten), ruderale plaatsen, industrieterreinen, afgravingen (zandgroeven), grasland (ruige, begraasde kalkhellingen), zeeduinen en rotsachtige plaatsen.

Verspreiding

Wereld: West-Azië en Oost-, Zuid- en Midden-Europa.

Nederland: Vrij algemeen in de Hollandse duinen, in het rivierengebied, in Zuid-Limburg en in stedelijke gebieden. Elders zeldzamer.

Vlaanderen: Zeer zeldzaam.

Wallonië: Zeer zeldzaam.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 20, Jan Kops en F.W. van Eeden (1898)	Geel Wollecruyt wijfken Cruijdeboek, deel 1, Rembert Dodoens. Gheslacht, onderscheet, fatsoen, naemen, cracht ende werckinghe (1554)
Naturalis Biodiversity Center, H.P. La Chapelle (1890)	Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
Medizinal Pflanzen, deel 1, F.E. Köhler, W. Müller (1887)	Getreue Darstellung und Beschreibung der in der Arzneykunde gebräuchlichen Gewächse, deel 12, F.G. Hayne (1833)
Atlas des plantes de France, deel 3, Amédée Masclef (1893)	La flore et la pomone francaises, deel 2, J.H. Jaume Saint-Hilaire (1829)
Verbascum maximum album femina flore subpallido Maximus odoratus meridionalium Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)