Naamgeving (Etymologie): De naam ereprijs is mogelijk afkomstig van de Vlaamse botanist Dodoens, die de planten eer ende prijs oft loff gaf vanwege hun geneeskrachtige eigenschappen. Er zijn echter nog een tweetal verklaringen in omloop. Ereprijs zou zijn naam te danken hebben aan het feit dat in de Middeleeuwen winnaars van grote toernooien een krans kregen van deze bloemen. Een derde verklaring is dat een Frankische koning vele jaren aan huiduitslag
leed en daarvoor,
na goede raad van een jager, dit plantje gebruikte en genas van de huiduitslag. Toen gaf hij het plantje de naam ereprijs.
Veronica is genoemd naar de heilige Veronica. Veronica zou in een zweetdoek de afdruk gekregen hebben van het aangezicht van Christus. Sommigen menen in de bloem een weergave te zien van die afdruk. Verna betekent van de lente.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Eenjarig.
Plantvorm: Kruid.
Winterknoppen: Therofyt.
Bloeimaanden: April, mei en juni, soms ook in juli, augustus en september.
Bladeren: De stengelbladeren en de onderste schutbladen zijn veervormig gedeeld. Ze verwelken vaak snel. De hogere schutbladen zijn klein en met een gave rand.
Bloemen: Tweeslachtig. De donkerblauwe, 2-3 mm grote bloemen vormen samen eindelingse, vrij dichte, klierharige trossen. De stijl is ongeveer een ½ mm lang. Ze hebben een zeer korte steel.
Vruchten: Een doosvrucht. De zaden zijn aan beide
kanten vrijwel vlak. De beklierde doosvrucht is aan de zijkanten afgeplat, meer breed dan lang
en omgekeerd hartvormig. Tweezaadlobbig.
Bodem: Zonnige, open plaatsen op droge, matig voedselarme, neutrale, kalkrijke of ontkalkte, maar niet verzuurde, humusarme zandgrond.
Groeiplaatsen: Zeeduinen (duinhellingen, grazige plaatsen, langs duinpaden en speelveldjes), dijken en rivierduinen.
Verspreiding
Wereld: Waarschijnlijk is Kleine ereprijs
afkomstig uit de zoutsteppen in de omgeving van de Kaspische Zee. Nu ook in West- en Midden-Azië en in Oost- en Midden-Europa. Westelijk tot in Nederland.
Nederland: Zeer zeldzaam in de binnenduinen bij Haarlem. In de negentiende eeuw ook op de zeedijk bij Holwerd in Fryslân.
Vlaanderen: Niet in Vlaanderen.
Wallonië: Mogelijk zeer zeldzaam in de noordelijke Ardennen.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Deutschlands flora, deel 4, J. Sturm, J.W. Sturm (1803-1804)
Flora regni borussici, deel 6, A.G. Dietrich (1838)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 6, J.E. Sowerby (1866)
