Klimopereprijs - Veronica hederifolia - Bosklimopereprijs

Naamgeving (Etymologie)-De naam ereprijs is mogelijk afkomstig van de Vlaamse botanist Dodoens, die de planten eer ende prijs oft loff gaf vanwege hun geneeskrachtige eigenschappen. Er zijn echter nog een tweetal verklaringen in omloop. Ereprijs zou zijn naam te danken hebben aan het feit dat in de Middeleeuwen winnaars van grote toernooien een krans kregen van deze bloemen. Een derde verklaring is dat een Frankische koning vele jaren aan huiduitslag leed en daarvoor, na goede raad van een jager, dit plantje gebruikte en genas van de huiduitslag. Toen gaf hij het plantje de naam ereprijs. Veronica is genoemd naar de heilige Veronica. Veronica zou in een zweetdoek de afdruk gekregen hebben van het aangezicht van Christus. Sommigen menen in de bloem een weergave te zien van die afdruk. Hederifolia betekent bladen, gelijkend op die van Klimop.

(Onder)soorten-Er worden tegenwoordig twee soorten onderscheiden. Klimopereprijs (Veronica hederifolia) en Bosklimopereprijs (Veronica sublobata). Voorheen werden ze beschouwd als twee ondersoorten. Akkerklimopereprijs (subsp. hederifolia of var. hederifolia) en Bosklimopereprijs (subsp. lucorum, var. sublotata).
Op deze pagina is het onderscheid van beide soorten nog niet verwerkt.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

herbariaunited.org	herbariaunited.org
herbariaunited.org	herbariaunited.org

Stengels-De zacht behaarde stengels zijn liggend-opstijgend of staan soms rechtop.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	© Joop Verburg - verspreidingsatlas.nl

Bladeren-De ongeveer 1,5 cm grote bladen zijn rondachtig of iets niervormig, met drie tot zeven lobben en een grote eindlob. De bladen zijn onderaan tegenoverstaand, maar verderop staan ze verspreid.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Bert Verbruggen - verspreidingsatlas.nl
Kristian Peters - cc by-sa 3.0	Kristian Peters - cc by-sa 3.0

Bloemen-Tweeslachtig. De 4-8 mm grote bloemen groeien vanuit een bladoksel. Ze zijn lichtblauw of lila met donkere aders. De middellijn is hoogstens even groot als die van de kelk. De spitse kelkslippen zijn hartvormig. Verder hebben de bloemen vier kroonbladen, twee meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel met een stijl en stempel.
Bosklimopereprijs-De 4-6 mm brede bloemkroon is bleeklila heeft geen witte keel. De kelkbladen hebben meestal enkele haren aan de onderkant. De bleeklila helmhokjes zijn 0,4-0,8 mm lang.
Kimopereprijs-De 5-8 mm brede bloemkroon is lichtblauw met een witte keel. De kelkbladen zijn aan de onderkant meestal kaal. De haren langs de rand zijn 0,7-1 mm lang. De blauwe helmhokjes zijn 0,7-1,2 mm lang.

Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl	Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	Kaldari - Public Domain

Vruchten en zaden-De kale doosvruchten zijn vrijwel bolvormig en aan de randen ingesnoerd (daardoor ondiep vierlobbig). In de vruchttijd hebben de kelkbladen naar buiten gebogen zijranden, die tegen elkaar aandrukken. De zaden zijn schotelvormig en hebben een oliehoudend aanhangseltje. De zaden zijn langlevend (langer dan vijf jaar). Tweezaadlobbig.
Bosklimopereprijs-De vruchtsteel is meestal drie tot vier keer zo lang als de kelk. De stijlrest is 0,3-0,6 mm lang.
Kimopereprijs-De vruchtsteel is meestal twee tot drie keer zo lang als de kelk. De stijlrest is 0,7-1 mm lang.

Stefan.lefnaer - cc by-sa 4.0	Gérard Leveslin - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr
Dominique Remaud - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr	Dominique Remaud - tela-botanica.org - cc by-sa 2.0 fr
©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bodem-Klimopereprijs-Zonnige of licht beschaduwde, open plaatsen (ook als pionier) op matig droge tot matig vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, kalkarme tot vaak kalkhoudende grond (lemig zand, leem, zavel, löss, mergel en lichte klei).
Bosklimopereprijs-Vooral op beschaduwde, zandige grond.

Groeiplaatsen-Akkers, tuinen, wijngaarden, onder groepjes bomen in weiland, bermen, dijken, aan de voet van steile hellingen, bij boomvoeten, heggen, struwelen, houtwallen, kapvlakten, plantsoenen, beschaduwde zandige oeverwallen van rivieren en beken, open plekken in grasland en in de duinen op enigszins ruderale plaatsen.

Wereld-Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika en Europa (behalve in het noordoosten en het hoge noorden).

Wallonië-Klimopereprijs-Inheems. Vrij zeldzaam.
Bosklimopereprijs-Inheems. Vrij algemeen.