Klokjesgentiaan - Gentiana pneumonanthe

Frysk: Skieppeklokje

English: Marsh Gentian

Français: Gentiane pneumonanthe

Deutsch: Lungenenzian

Synoniemen:

Familie: Gentianaceae (Gentiaanfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Gentiana is genoemd naar Gentius, koning van Illyrië, die de Gele gentiaan zou heben aanbevolen als geneesmiddel. Pneumonanthe is afgeleid van het Griekse pneuma (long) en anthos (bloem).

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt.

Bloeimaanden: Juli, augustus en september.

Afmeting: 15-60 cm.

Wortels

Stengels: De stengels zijn min of meer vierkantig met vier zwakke ribben. Ze kunnen één of meerdere stengels hebben.

Bladeren: De bladeren vormen geen wortelrozet. Ze zijn lijnvormig, maar soms vrij breed langwerpig. Ze hebben één tot drie nerven en zijn alleen helemaal onderaan met elkaar vergroeid. Ze worden tot 5 cm lang.

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen staan afzonderlijk aan de top van de stengels en één of twee in de bladoksels. Ze zijn blauw en hebben aan de buitenkant vijf groene strepen. Van binnen zijn ze groen gestippeld. Verder zijn ze trompetvormig en 2½-4½ cm lang. De bloemkroon heeft vier of vijf slippen. De kelkis groen en heeft vijf smalle tanden.

Vruchten: Een rechtopstaande doosvrucht. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige plaatsen op vochtige tot natte, voedselarme, zwak zure tot zure grond (zand, leem en veen).

Groeiplaatsen: Heide (dopheidevelden op leem, o.a. langs paden, bermen in heideontginningen, afgeplagde stukken en glooiingen op de grens van natte heide en grasland) en grasland (blauwgrasland, schraal hooiland en laag blijvend grasland).

Verspreiding

Wereld: Vanaf Midden-Portugal, Midden-Engeland en Zuid-Scandinavië door Midden- en Oost-Europa tot in Centraal-Siberië.

Nederland: Vrij zeldzaam in het oosten en midden van het land en zeer zeldzaam in laagveengebieden en op de Waddeneilanden. Sterk achteruitgegaan.

Vlaanderen: Vrij zeldzaam in de Kempen. Elders zeer zeldzaam of of ontbrekend.

Wallonië: Vrij zeldzaam in de Ardennen. Elders zeldzaam tot zeer zeldzaam.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).