|
Naamgeving (Etymologie): Raphanus is afgeleid van het Griekse ra (snel) en phainomai (verschijnen), dit naar de snelle kieming van de zaden, maar de naam kan ook zijn afgeleid van rapa (raap). Raphanistrum betekent gelijkend op Radijs.
Opmerking: Radijs (Raphanus sativus) is een nauw verwante soort, die soms verwildert. Beide soorten kunnen met elkaar kruisen.
Beschrijving
(Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Eenjarig, maar soms tweejarig.
Plantvorm: Kruid.
Winterknoppen: Therofyt.
Bloeimaanden: Juni, juli, augustus en september.
Afmeting: 20-60 cm.
|
© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl
|
Cwmhiraeth - CC BY-SA 4.0
|
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
|
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
|
Wortels: Een penwortel.
|
Neuchâtel Herbarium - CC
BY-SA 3.0
|
herbariaunited.org
|
herbariaunited.org
|
herbariaunited.org
|
Stengels: De rechtopstaande en meestal vertakte stengels zijn iets blauwig,
min of meer kantig en ruw behaard.
Bladeren: De verspreidstaande blauwgroene bladeren zijn ruw behaard. De onderste zijn veerdelig met smalle zijslippen en een grote eindlob. De bovenste zijn niet gedeeld en stomp getand.
|
kuleuven-kulak.be/bioweb
|
kuleuven-kulak.be/bioweb
|
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
|
Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - CC BY-SA 4.0
|
Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen vormen open trossen. De meestal gele, maar ook wel witte bloemen hebben vier kroonbladen met vaak paarse aderen. Ze worden 1½-3 cm groot. De vier kelkbladen staan rechtop. Het vruchtbeginsel is bovenstandig met
een stijl en stempel.
|
© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl
|
© Peter Meininger - verspreidingsatlas.nl
|
MathKnight - CC
BY-SA 3.0
|
Joseolgon - CC
BY-SA 3.0
|
Vruchten: Een doosvrucht. De hauwen zijn tussen de zaden ingesnoerd.
Ze zijn 2-10 cm lang en 3-6 mm breed, met een zeer lange snavel
zonder
zaden. De hauwen bevatten meestal tussen de drie en acht zaden. De zaden zijn kortlevend (één tot vijf jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop
Bodem: Zonnige, open plaatsen op losse, vrij droge tot iets vochtige, matig voedselrijke, kalkarme, niet te zware grond (zand, leem, zavel, löss en lichte klei).
Groeiplaatsen: Akkers (zandige akkers), dijken, bermen (omgewoelde plaatsen), ruderale plaatsen, omgewerkte grond en braakliggende grond.
Verspreiding
Wereld:
Gematigde en koele streken op het noordelijk halfrond. Ingeburgerd in Noord- en Zuid-Amerika, Zuid-Afrika, Australië en Nieuw-Zeeland.
gbif.org
Nederland: Vrij algemeen.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: matig afgenomen. Algemeen. Al voor 1500 ingevoerd (archeofyt).
verspreidingsatlas.nl
Vlaanderen: Algemeen, maar zeldzamer op zware grond in de Polders.
Rode lijst. Thans niet bedreigd.
Wallonië: Vrij algemeen.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
|
 
Flora Batava, deel 10, Jan Kops en Johannes Everhardus van der Trappen (1849)
|
 
Botanische wandplaten |
Deutschlands Flora in Abbildungen,
Jacob Sturm und Johann Georg Sturm
|
Flora regni borussici, deel 6, A.G. Dietrich (1838)
|
|
 
Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)
|
Botanischer Bilderatlas nach dem natürlichem Pflanzensystem, K. Hoffmann, E. Dennert (1911)
|
Unsere Unkräuter, Zweite Auflage, L. Klein (1926)
|
New Kreüterbuch, L. Fuchs (1543)
|
|
Unkrauttaflen - Weed plates - Planches des mauvaises herbes - Ugressplansjer, E. Korsmo (1934-1938)
|
Botanische Wandtafeln, A. Peter (1901)
|
  
Genera plantarum florae germanicae, Conspectus, deel 6, T.F.L. Nees von Esenbeck (1853)
|
Flora
Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)
|
|
Svensk botanik, deel 9, J.W. Palmstruch e.a. (1807-1838)
|
Bilder ur Nordens Flora, Carl Axel Magnus Lindman (1917-1926)
|
 
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 1, J.E. Sowerby (1863)
|
Flora Londinensis, deel 4, William Curtis (1781-1784)
|
|
Herbarium Blackwellianum, deel 1, E. Blackwell (1750)
|
A curious herbal, deel 1, E. Blackwell (1737)
|
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
|
British entomology, deel 3, J. Curtis (1823-1840)
|
|
Flore médicale, deel 6, F.P. Chaumeton (1832)
|
 
Flora Parisiensis, deel 3, P. Bulliard (1776-1781)
Flora Parisiensis, deel 6, P. Bulliard (1776-1781)
|
Nouvelle iconographie fourragère (Atlas) J. Gourdon, P. Naudin (1865-1871)
|
Grandes Heures Anne de Bretagne, Jean (Jehan) Bourdichon (1503-1508)
|
|
