Koolzaad - Brassica napus

Frysk: Koalsied

English: Rape

Français: Navet

Deutsch: Raps

Synoniemen:

Familie: Brassicaceae (Kruisbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Brassica stamt af van het Griekse prasikê (groente bij uitnemendheid). Napus betekent raap.

Opmerking: Koolzaad is vermoedelijk ontstaan als een bastaard van Wilde kool en Raapzaad.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig of tweejarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt.

Bloeimaanden: April, mei, juni, juli en augustus.

Afmeting: 60-120 cm.

Wortels: Een penwortel.

Stengels: De rechtopstaande stengels zijn vertakt.

Bladeren: De blauwgroene bladeren zijn kaal of aan de onderkant groeien enkele haren langs de middennerf. Ze zijn veerdelig met aan beide kanten één tot vier eivormige zijslippen en een veel grotere eindlob. De onderste bladeren zijn gesteeld, de bovenste stengelomvattend.

Bloemen: Tweeslachtig. De gele bloemen zijn 1,4-2,5 cm. De kroonbladen zijn dubbel zo lang als de schuin afstaande kelkbladen. De bloemsteel is iets langer dan de bloem. De bloemen komen niet boven de knoppen uit.

Vruchten: Een doosvrucht. De hauwen zijn 5-10 cm lang en 2½-4 mm breed. Ze zijn lijnvormig, bijna recht en met een slanke snavel (0,8 tot soms 2½ cm). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, open plaatsen op vochtige, voedselrijke, omgewerkte grond (zand, leem, zavel en klei).

Groeiplaatsen: Braakliggende grond, waterkanten (rivieren en sloten), ruderale plaatsen, ruigten (voedselrijke ruigten), bermen en dijken (omgewerkte plaatsen) en langs spoorwegen (spoorbermen).

Verspreiding

Wereld: Op veel plaatsen verwilderd en plaatselijk ingeburgerd.

Nederland: Algemeen.

Vlaanderen: Verwilderd. Mogelijk hier en daar ingeburgerd.

Wallonië: Verwilderd en plaatselijk ingeburgerd.

Toepassingen

De plant wordt in verschillende vormen gekweekt als groente (o.m. knolraap) en om de zaden (raapolie).

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).