|
Naamgeving (Etymologie): Allium komt van het Griekse aglis (knoflook), dat is ontstaan uit glis (iets kroms of rond), dat verwijst naar de bol van de looksoorten. Allium zou echter ook afkomstig kunnen zijn van het Keltische all (warm, scherp of brandend), dat slaat op de eigenschappen van de plant. Vineale betekent wijnachtig of wijnkleurig.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Kruid.
Winterknoppen: Geofyt.
Bloeimaanden: Juni, juli en augustus.
Afmeting: 30-70 cm.
Wortels: Een bol met nevenbolletjes.
Stengels: De rechtopstaande, ronde en gladde stengels zijn vaak wat bochtig. Ze zijn zeer taai en tot halverwege
bebladerd.
Bladeren: De grijsgroene, priemvormige bladen zijn hol, halfrond tot rond, aan de voet driekantig, geribd en zwak gootvormig. De wortelstandige bladen komen tot de helft van de lengte van de stengels. Ze verwelken al in de vroege zomer.
Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen staan op lange, rechte, iets paarse stelen in een losbloemig scherm., dat eerst wordt bedekt door een vliezig schutblad.
De bloeiwijze bevat broedbolletjes gemengd met bloemen of vaker alleen maar bleke tot paarse broedbolletjes. Het bloemdek is, als het tenminste aanwezig is, roze, paars of groenachtig wit, klokvormig en 2 tot
4½ mm lang. Ze hebben een lange bloemsteel, waardoor ze boven de broedbolletjes uitsteken. Er zijn zes meeldraden en een bovenstandig vruchtbeginsel met stijl en stempel.
Vruchten: Een doosvrucht. Vaak zijn er i.p.v. zaden alleen broedbolletjes, die op de grond weer kunnen
uitgroeien tot nieuwe planten. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Eenzaadlobbig.
Biotoop
Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, matig voedselrjke tot voedselrijke, vaak iets omgewerkte en kalkhoudende grond (zavel, klei, leem, löss, mergel, zand en stenige plaatsen).
Groeiplaatsen: Grasland (o.a. weiland en hogere delen van uiterwaarden), bermen, lanen, bossen, bosranden (voedselrijke zomen), zeeduinen (ruderale plaatsen), rivierduinen,
stadswallen, parken, wijngaarden,
iets ruderale terreinen, langs spoorwegen (spoorbermen), rivierdijken en rotsachtige plaatsen.
Verspreiding
Wereld: In Zuidwest-Azië, Noordwest-Afrika, op enige eilanden in de Atlantische Oceaan en in Europa, behalve in het hoge noorden en noordoosten. Ingeburgerd in Noord-Amerika.
gbif.org
Nederland: Algemeen, maar zeldzamer in het noordoosten en oosten van het land en in Flevoland.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Algemeen. Oorspronkelijk inheems.
verspreidingsatlas.nl
Vlaanderen: Algemeen in de duinen en langs de Maas en vrij algemeen in de Leemstreek en op kalkrijke polderdijken.
Rode lijst. Thans niet bedreigd.
Wallonië: Plaatselijk vrij algemeen, maar zeer zeldzaam in de Ardennen.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
|
 
Flora Batava, deel 2, Jan Kops (1807)
|
   
Allium sylvestre
Cruijdeboek, deel 5, Rembert Dodoens. Cruyden, wortelen ende vruchten, diemen in die spijse ghebruyckt (1554) |
Icones plantarum medico-oeconomico-technologicarum, deel 3, F.B. Vietz (1806)
|
Iconographia botanica seu plantae criticae, H.G.L. Reichenbach (1823-1832)
|
|
Unkrauttaflen - Weed plates - Planches des mauvaises herbes - Ugressplansjer, E. Korsmo (1934-1938)
|
New Kreüterbuch, L. Fuchs (1543)
|
Svensk botanik, deel 10, J.W. Palmstruch e.a. (1807-1838)
|
Bilder ur Nordens Flora, deel 2, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
|
|
  
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
|
 
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 9, J.E. Sowerby (1869)
|
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
|
 
Ampeloprasson - Allium sylvestre tenuifolium
Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)
|
|
