Moeraswalstro

Namen

Wetenschappelijk: Galium palustre (Galium elongatum)

Nederlands: Moeraswalstro

Frysk: Tongblier

English: Marsh Bedstraw

Français: Gaillet des marais

Deutsch: Sumpf-Labkraut

Familie: Sterbladigenfamilie, Rubiaceae

Geslacht: Galium, Walstro

Ondersoorten: Er worden twee ondersoorten onderscheiden: Rietwalstro (Galium palustre subsp. elongatum) en Tenger walstro (Galium palustre subsp. palustre).

Naamgeving: De Nederlandse naam walstro komt van wiegstro (wal betekent wieg). Walstrosoorten werden vroeger gebruikt (als stro) in wiegen. Galium komt van het Griekse gala (melk). Vroeger werden deze planten gebruikt om melk te stremmen (kaasbereiding). Palustre betekent het moeras bewonend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Hemikryptofyt of helofyt.

Bloeimaanden: Mei, juni, juli, augustus en september.

Afmeting: 5-60 cm.

Wortels

Stengels: De vierkantige, dunne stengels zijn ruw op de kanten door fijne, gekromde stekelhaartjes.

Bladeren: De bladeren groeien in kransen van meestal vier (soms vijf of zes). Ze verschillen vaak nogal in grootte. Ze hebben ruwe randen, zijn eirond tot langwerpig en in of boven het midden het breedst. Meestal hebben ze een stompe bladtop en één nerf. De bladrand is niet omgerold. Bij droging worden de bladeren zwart.

Bloemen: Tweeslachtig. De bloeiwijze is ijl tot gedrongen. De bloemen vormen meestal een losbloemige, pyramidevormige pluim. De 3-5 mm grote bloemen zijn wit of soms groenachtig en in de knop vaak roze. Ze hebben rode helmknoppen en zijn meestal viertallig, maar soms drietallig.

Vruchten: Een splitvrucht. Vaak ontwikkelt zich per bloem maar één dopvrucht. Deze is 1½-3 mm lang. De rijpe vrucht is zwart en glad. De zaden zijn kortlevend (1-5 jaar). Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige tot licht beschaduwde, open tot grazige plaatsen op natte of onder water (zoet tot zwak brak water) staande, matig voedselarme tot zeer voedselrijke, zwak zure tot basische (kalkhoudende) grond (vrijwel alle grondsoorten).

Groeiplaatsen: Waterkanten (beken, sloten, greppels en niet te voedselarme vennen), moerassen (drijftillen en jong veenmosrietland), bossen (moerasbossen), kapvlakten, zeeduinen (duinvalleien), grasland (hooiland en weiland), afgravingen, ijsbaantjes, langs paden, wagensporen en ruigten.

Verspreiding

Wereld: In bijna heel Europa, oostelijk tot in Centraal-Azië. Ook in Noordwest-Afrika en oostelijk Noord-Amerika. Ingevoerd in Nieuw-Zeeland.

Nederland: Algemeen, maar vrij zeldzaam in Zuid-Limburg, op de Veluwe en in Flevoland.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Algemeen. Oorspronkelijk inheems.

Vlaanderen: Algemeen, maar iets zeldzamer in de Leemstreek..
Rode lijst. Thans niet bedreigd.

Wallonië: Vrij algemeen, maar vrij zeldzaam in Brabant, in het Maasgebied en in de zuidelijke Ardennen.

Oude illustraties

Flora Batava, deel 5, Jan Kops en Herman Christiaan van Hall (1828)

Flora Danica Georg Christian Oeder e.a. (1761-1888)

subsp. palustre

subsp. elongatum