Muizenstaart - Myosurus minimus

Frysk: Mûzesturtsje

English: Mousetail

Français: Ratoncule naine

Deutsch: Mäuseschwänzchen

Synoniemen:

Familie: Ranunculaceae (Ranonkelfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Myosurus komt van het Griekse myos (muis) en oura (staart). Minimus betekent zeer klein of de keinste.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Eenjarig.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Therofyt.

Hoofdbloei: (April-) Mei en juni.

Afmeting: 2-20 cm.

Wortels

Stengels: De plant groeit in polletjes. De kale, rechtopstaande bloemstelen (zonder blad) zijn meestal iets langer dan de bladen.

Bladeren: De bladen groeien in een wortelrozet. Ze zijn 2-6 cm lang, lijnvormig, hebben een gave rand en zijn iets vlezig.

Bloemen: Tweeslachtig. De alleenstaande, licht groengele, 4-5 mm grote bloemen groeien aan een lange steel. Elke bloem heeft vijf (-zeven) lijnvormige, rechtopstaande bloembladen. Deze zijn eerst omhoog gebogen, maar later teruggeslagen. De bloemen zijn bleek groenachtig geel, van binnen zijn ze groenwit. Ze bevatten vijf tot tien meeldraden en ongeveer honderd stampers. Aan de voet zie je een draaddunne witte spoor, die tegen de bloemsteel aanligt. Het vruchtbeginsel is bovenstandig. De bloembodem is al tijdens de bloei verlengd en wordt tenslotte lijnvormig.

Vruchten: Een eenzadige dopvrucht of nootje. Een tot tot 7 cm lang vruchthoofdje met veel vruchtjes. In omtrek is het rond, compact en lijkt op een muizenstaart. Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Zonnige, open plaatsen (pionier) op vochtige tot natte, in het voorjaar en zomer oppervlakkig uitdrogende, matig voedselarme tot voedselrijke, vrij kalkarme, meestal ook vrij zware grond. Het meest op zandige klei, maar ook op klei, leem, lemig zand, grind of soms venige grond.

Groeiplaatsen: Grasland (tredplaatsen bij de ingang van weiland), braakliggende grond, op vochtige paden, akkers (roggeakkers en stoppelvelden van maisakkers), op aanspoelsel aan de zeekust, omgewerkte grond (langs heggen en plantsoentjes), boomkwekerijen en bij steenfabrieken.

Verspreiding

Wereld: In Europa, behalve in enige randgebieden. Oostelijk tot in Centraal-Siberië. Ook in Noordwest-Afrika en in de gematigde delen van Noord-Amerika. Ingeburgerd in Australië en Zuid-Afrika.

Nederland: Plaatselijk vrij algemeen in het noordelijk zeekleigebied en in laagveengebieden, voornamelijk in Fryslân en langs het IJsselmeer en zeldzaam in het rivierengebied, op Walcheren en op de zandgronden in Noordoost-Nederland. Elders zeer zeldzaam.

Vlaanderen: Vrij zeldzaam.
Wallonië: Zeer zeldzaam.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Flora Batava, deel 1, Jan Kops (1800)	Cruijdeboek, deel 1, Rembert Dodoens. Gheslacht, onderscheet, fatsoen, naemen, cracht ende werckinghe (1554)
Deutschlands flora, deel 3, J. Sturm, J.W. Sturm (1801-1802)	Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
Botanischer Bilderatlas nach dem natürlichem Pflanzensystem, K. Hoffmann, E. Dennert (1911)	Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
Flora Londinensis, deel 4, William Curtis (1781-1784)	British entomology, deel 8, J. Curtis (1823-1840)
Myosuros Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)	Illustratio systematis sexualis Linnaei, J.S. Miller (Mueller, Müller), M.B. Borckhausen, (1770-1777)
Flora regni borussici, deel 3, A.G. Dietrich (1835)	Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)
Svensk botanik, deel 10, J.W. Palmstruch e.a. (1807-1838)	Bilder ur Nordens Flora, deel 1, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)

2001-2021 K.M. Dijkstra - CC BY-NC-SA 3.0 NL