Muskuskruid - Adoxa moschatellina

Frysk: Muskeskrûd

English: Moschatel

Français: Petite musquée

Deutsch: Moschuskraut

Synoniemen:

Familie: Adoxaceae (Muskuskruidfamilie)

Naamgeving (Etymologie): Adoxa is een Griekse naam en komt van a (zonder) en doxa (aanzien). Moschatellina betekent naar muskus geurend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur: Overblijvend.

Plantvorm: Kruid.

Winterknoppen: Geofyt.

Bloeimaanden: April en mei.

Afmeting: 5-15 cm.

Wortels: Een kruipend wortelstokje, dat aan de top knolvormig verdikt is en heeft enige opeengehoopte schubben en een bundel wortels. De plant vormt ondergrondse uitlopers en vormt zo vaak grote tapijten op de bosbodem.

Stengels: De gladde, dunne, kale en rechtopstaande stengels zijn niet vertakt. De bloeistengel is vierkantig.

Bladeren: De vaak lichtgroene wortelbladen (wortelstandig) zijn langgesteeld, dubbel drietallig met eironde of langwerpigelobben. Detwee tegenoverstaande stengelbladen zijn drietallig en kleiner dan de wortelbladen. De deelblaadjes zijn drielobbig en korter gesteeld. In de zomer sterft de plant bovengronds af en zie je dus vrijwel niets meer van de plant.

Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen staan meestal met vijf tot zeven bij elkaar in een 6-8 mm breed hoofdje. De geelgroene bloemen zijn diep gedeeld met eironde slippen, waarmee de vier of vijf meeldraden afwisselen. De topbloem heeft meestal een vierdelige kroon en een tweedelige kelk. De zijdelingse hebben een vijfdelige kroon en een driedelige kelk. De drie- tot vijfhokkige vruchtbeginsels zijn halfonderstandig met drie tot vijf stijlen.

Vruchten: Een witachtige, slijmige steenvrucht met drie tot vijf zaden. Zaadvorming vindt echter niet zo vaak plaats, meestal vermeerdert de plant zich alleen via de lange voortkruipende wortelstokken. Als het tot vruchtvorming komt, drukt de plant de vruchten zelf in de grond door de vruchtsteel om te buigen. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar).   Tweezaadlobbig.

Biotoop

Bodem: Beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, luchtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond (zand, leem, löss en mergel).

Groeiplaatsen: Bossen (o.a. langs bospaden), bosranden, houtwallen, boomgaarden, heggen, hakhoutbosjes, struwelen, langs holle wegen, waterkanten (beschaduwde beekoevers), bermen, langs spoorwegen (spoorbermen), brongebieden en aan de voet van hellingen.

Verspreiding

Wereld: Gematigde en koelere streken op het noordelijk halfrond, met een onderbreking in oostelijk Noord-Amerika.

Nederland: Plaatselijk vrij algemeen in Zuid-Limburg, Twente en de Achterhoek. Elders zeldzaam of ontbrekend.

Vlaanderen: Vrij algemeen tot algemeen, maar zeldzaam tot zeer zeldzaam in het kustgebied.

Wallonië: Vrij algemeen tot algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen.

Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).

© 2001-2020 K.M. Dijkstra