|
Naamgeving (Etymologie): Adoxa is een Griekse naam en komt van a (zonder) en doxa (aanzien). Moschatellina betekent naar muskus geurend.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Kruid.
Winterknoppen: Geofyt.
Bloeimaanden: April en mei.
Afmeting: 5-15 cm.
Wortels: Een kruipend wortelstokje, dat aan de top knolvormig verdikt is en heeft enige opeengehoopte schubben en een bundel wortels. De plant vormt ondergrondse uitlopers
en vormt zo vaak grote tapijten op de bosbodem.
Stengels: De gladde, dunne, kale en rechtopstaande stengels zijn niet vertakt. De bloeistengel is vierkantig.
Bladeren: De vaak lichtgroene wortelbladen (wortelstandig) zijn langgesteeld,
dubbel drietallig met eironde of
langwerpigelobben. Detwee tegenoverstaande stengelbladen zijn drietallig en kleiner dan de wortelbladen. De deelblaadjes zijn drielobbig en korter gesteeld. In de zomer sterft de plant bovengronds af en zie je dus vrijwel niets meer van de plant.
Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen staan meestal met vijf tot zeven bij elkaar
in een 6-8 mm breed hoofdje. De geelgroene bloemen zijn diep gedeeld met
eironde slippen, waarmee de vier of vijf meeldraden afwisselen.
De topbloem heeft meestal een vierdelige kroon en een tweedelige kelk.
De zijdelingse hebben een vijfdelige kroon en een driedelige kelk. De drie- tot vijfhokkige vruchtbeginsels zijn halfonderstandig met drie tot vijf stijlen.
Vruchten: Een witachtige, slijmige steenvrucht met drie tot vijf zaden. Zaadvorming vindt echter niet zo vaak plaats, meestal vermeerdert de plant zich alleen via de lange voortkruipende wortelstokken.
Als het tot vruchtvorming komt, drukt de plant de vruchten zelf in de grond door de vruchtsteel om te buigen. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop
Bodem: Beschaduwde plaatsen op droge tot vochtige, luchtige, matig voedselrijke tot voedselrijke, zwak zure tot kalkrijke grond (zand, leem, löss en mergel).
Groeiplaatsen: Bossen (o.a. langs bospaden), bosranden, houtwallen, boomgaarden, heggen, hakhoutbosjes, struwelen, langs holle wegen, waterkanten (beschaduwde beekoevers), bermen, langs spoorwegen (spoorbermen), brongebieden
en aan de voet van hellingen.
Verspreiding
Wereld: Gematigde en koelere streken op het noordelijk halfrond, met een onderbreking in oostelijk Noord-Amerika.
gbif.org
Nederland: Vrij algemeen in Zuid-Limburg en vrij zeldzaam in Twente en de Achterhoek, zeldzaam in Drenthe,
Noord-Brabant, de duinen tussen Heemskerk en Den Haag, op Texel en bij Amersfoort.
Elders zeer zeldzaam of ontbrekend.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Vrij zeldzaam. Oorspronkelijk inheems.
verspreidingsatlas.nl
Vlaanderen: Vrij algemeen tot algemeen, maar zeldzaam tot zeer zeldzaam in het kustgebied.
Rode lijst. Thans niet bedreigd.
Wallonië: Vrij algemeen tot algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
|
 
Flora Batava, deel 1, Jan Kops (1800)
|
Deutschlands flora, deel 20, J. Sturm, J.W. Sturm (1845-1849)
|
Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
|
Flora regni borussici, deel 2, A.G. Dietrich (1834)
|
|
Genera plantarum florae germanicae, Conspectus, deel 6, T.F.L. Nees von Esenbeck (1849)
|
 
Botanischer Bilderatlas nach De Candolle's Natürlichem Pflanzensystem, Carl Hoffmann (1884)
|
Pflanzenleben des Schwarzwaldes, Friedrich Oltmanns (1927)
|
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
|
|
Svensk botanik, deel 7, J.W. Palmstruch e.a. (1807-1838)
|
Bilder ur Nordens Flora, deel 1, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
|
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 4, J.E. Sowerby (1865)
|
Flora Londinensis, deel 2, William Curtis (1777-1778)
|
|
British entomology, deel 3, J. Curtis (1823-1840)
|
Addisonia, deel 1 (1916)
|
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
|
Flora Parisiensis, deel 8, P. Bulliard (1776-1781)
|
|
Icones plantarum sponte nascentium in episcopatu Monasteriensi, deel 1, F. Wernekinck (1798)
|
Minimus ranunculus septentrionalium herbido muscoso flore
Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)
| |
|
|
