|
Naamgeving (Etymologie): Asplenium komt van het Griekse a (niet) en splen (milt), omdat men dacht dat het gebruik een opgezwollen milt zou doen inkrimpen. Ruta-muraria betekent muurruit.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Sporenplant.
Winterknoppen: Hemikryptofyt.
Rijpe sporen: Januari, februari, maart, april, mei, juni, juli, augustus, september, oktober, november en december.
Afmeting: 4-25 cm.
Wortels: De korte, opstijgende of rechtopstaande wortelstok is begroeid
met toegespitste, bruinzwarte schubben.
|
herbariaunited.org
|
herbariaunited.org
|
herbariaunited.org
|
herbariaunited.org
|
Stengels: De groene stengels zijn aan de voet zwartbruin. De bladsteel is vrij lang (de helft tot 2/3 van de bladlengte).
Bladeren: De wintergroene, leerachtige blaadjes zijn matgroen van kleur (aan de onderkant zijn ze iets lichter) en meestal niet langer dan 10 cm. Ze groeien in bundels dicht bij elkaar. De bladschijf is breed driehoekig tot eirond en afnemend dubbel geveerd. De bladslippen zijn waaiervormig tot ruitvormig met een wigvormige voet. In de bovenste helft zijn ze fijn gezaagd. De eerste,
niervormige bladeren van jonge planten zijn niet gedeeld. De groene bladspil heeft soms gesteelde klieren.
Vruchten: Sporen. De lijnvormige sporenhoopjes bedekken de hele onderkant van de blaadjes. Het dekvliesje is franjeachtig getand.
Biotoop
Bodem: Zonnige tot halfbeschaduwde plaatsen op droge, niet te voedselarme tot niet te voedselrijke, kalkrijke muren en rotsen.
Groeiplaatsen: Oude muren (met kalkmortel gemetselde muren), tuinmuren, kademuren, keermuren, sluismuren, viaducten, langs spoorwegen (perronkantjes) en rotsspleten.
Verspreiding
Wereld: In
bijna heel Europa, Noordwest-Afrika en in gematigde streken in Azië en oostelijk Noord-Amerika.
gbif.org
Nederland: Plaatselijk vrij algemeen in stedelijke gebieden en zeldzaam in Drenthe, Zeeland en op de Waddeneilanden.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Algemeen. Oorspronkelijk inheems.
verspreidingsatlas.nl
Vlaanderen: Plaatselijk vrij algemeen. Het meest in stedelijke gebieden en in de Leemstreek. Minder algemeen in de Kempen.
Rode lijst. Thans niet bedreigd.
Wallonië: Plaatselijk algemeen, maar zeldzamer in de Ardennen.
Rode lijst: Niet bedreigd.
Oude illustraties (Klik
op een afbeelding om te vergroten).
|
 
Flora Batava, deel 1, Jan Kops (1800)
|
 
Afbeeldingen der artseny-gewassen met derzelver Nederduitsche en
Latynsche beschryvingen. Deel 2 (1796)
|
  
Steenruyte
Cruijdeboek, deel 3, Rembert Dodoens. Wortelen, medecynale cruyden, ende quaden hinderlijcke ghewassen (1554)
|
Hortus floridus, fasicle pars altera, C. van de Passe (1614)
|
|
Flora von Deutschland, Österreich und der Schweiz, Prof. Dr. Otto Wilhelm Thomé (1885-1905)
|
Pflanzenleben des Schwarzwaldes, Friedrich Oltmanns (1927)
|
Plantarum indigenarum et exoticarum Icones ad vivum coloratae, deel 4 (1791)
|
Der Fruchtbringenden Gesellschaft, M. Merian (1646)
|
|
New Kreüterbuch, L. Fuchs (1543)
|
Genera filicum, W.J. Hooker, Franz Bauer (1838-1842)
|
Svensk botanik, deel 5, J.W. Palmstruch e.a. (1807)
|
Bilder ur Nordens Flora, deel 3, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
|
|
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
|
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 12, J.E. Sowerby (1886)
|
The ferns of Great Britain and Ireland, T. Moore (1855)
|
Ferns (a history of Ferns): British and exotic, deel 5, E.J. Lowe (1839)
|
|
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
|
A curious herbal, deel 1, E. Blackwell (1737)
|
Herbarium Blackwellianum, deel 3, E. Blackwell (1757)
|
Flora Parisiensis, deel 4, P. Bulliard (1776-1781)
|
|
Herbier de la France, deel 6, P. Bulliard (1776-1783)
|
Hortus Romanus juxta Systema Tournefortianum, deel 8, Giorgio Bonelli (1783-1816)
|
Salvia vita
Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)
|
|
|
