Naamgeving (Etymologie): Morgenster heeft te maken met de stervormige bloem, die alleen 's ochtends is geopend. Tragopogon komt van het Griekse tragos (bok) en pogon (baard), dus boksbaard, hetgeen slaat op het grofharige vruchtpluis. Porrifolius betekent met bladen als Prei.
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Bloemen: Tweeslachtig. De bloemhoofdjes zijn 2½-4,8 cm groot. Ze zijn lila tot donker roodpaars. De stijlen zijn eveneens paarsig. De helmknoppen zijn geel. De meestal acht, maar heel soms meer omwindselbladen zijn blauwgroen en even lang als de straalbloemen of iets langer.
Bodem: Zonnige, warme plaatsen op vochtige, matig voedselrijke tot voedselrijke grond (klei en stenige plaatsen).
Groeiplaatsen: Dijken, bermen, ruigten (humeuze ruigten) en puin.
Verspreiding
Wereld: Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuidoost-Europa (Middellandse Zeegebied). Ingeburgerd op een aantal plaatsen
in West-Europa en in Noord-Amerika.
Nederland: Vrij zeldzaam in zeekleigebieden (Noordwest-Friesland, Noord-Groningen, Holland en Zeeland). Elders zeldzaam of ontbrekend.
Vlaanderen: Zeldzaam.
Wallonië: Zeer zeldzaam.
Toepassingen
Sinds de oudheid wordt Paarse morgenster gekweekt om de eetbare wortel. Ook de door inkuiling - zoals bij Witlof en Asperge - gebleekte jonge spruiten worden gegeten. Sinds de 17de eeuw is Paarse morgenster als groente grotendeels verdrongen door Grote schorseneer, waarvan de wortels beter
houdbaar zijn.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Flora Batava, deel 4, Jan Kops (1822)
Deutschlands Flora in Abbildungen, Jacob Sturm und
Johann Georg Sturm
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
Bilder ur Nordens Flora, deel 3, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
Illustrations of the British Flora, Walter Hood Fitch (1924)
Icones plantarum rariorum, N.J. von Jacquin, deel 1 (1781-1786)
Stirpium historiae pemptades sex, sive libri XXX, R. Dodonaeus [Dodoens] (1583)
Tragopogon purpureum
Hortus Eystettensis, deel 2, Bessler, Basilius (1620)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 5, J.E. Sowerby (1866)
British entomology, deel 3, J. Curtis (1823-1840)
Hortus Romanus juxta Systema Tournefortianum, deel 8, Giorgio Bonelli (1783-1816)
