Wilde planten in Nederland en België

Peen - Daucus carota

Frysk-Wylde woartel

English-Wild Carrot

Français-Carotte sauvage

Deutsch-Wilde Möhre

Synoniemen-Wilde wortel

Familie-Apiaceae (Schermbloemenfamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Daucus is afgeleid van de oude Griekse naam daucus (wortel) of van het Griekse daio (ik verwarm), de zaden hebben een verwarmende invloed, of het woord is afgeleid van het Griekse daioo (verdelen of delen), misschien naar de gewoonte om de grote wortels in stukken te snijden voor men ze eet. Carota betekent saffraankleurig.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Tweejarig of meerjarig, zelden eenjarig.

Plantvorm-Hemikryptofyt.

Hoofdbloei-Juni t/m november.

Afmeting-30-90 cm.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Wortels-Een dikke, witte penwortel.


Lamiot - cc by 3.0


Dirk Ingo Franke - cc by-sa 4.0


Marinella Zepigi - cc by-nc-nd 4.0


bisque.cyverse.org - cc by-nc 3.0

Stengels-Een stijf behaarde plant. De rechtopstaande, massieve stengels zijn vaak geribd.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Muriel Bendel - cc by-sa 4.0

Bladeren-De verspreidstaande, behaarde bladen zijn twee- tot drievoudig geveerd met lijnvormige of langwerpige bladslippen. De bovenste bladen zijn vaak schutbladachtig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen-Tweeslachtig. De bloemen vormen schermen met veel stralen, die bij het rijpen van de vruchten als een vogelnest samenbuigen. De vijf kroonbladen zijn wit of soms roze. De middelste in elk scherm is vaak paars en 2 mm. Bij de buitenste bloemen van het scherm zijn de kroonblaadjes wat groter. Er zijn zeven tot dertien omwindselbladen, die meestal vierslippig (drie tot vijf) zijn en er zijn zeven tot tien omwindseltjes. Iedere bloem heeft vijf meeldraden en een onderstandig vruchtbeginsel met twee stijlen.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Vruchten en zaden-De langwerpige splitvruchten zijn 2-4 mmen kort gestekeld. De deelvruchten zijn op de rug sterk afgeplat en hebben vier rijen lange, aan de top hakige stekels. De zaden zijn kortlevend (1-5 jaar). Tweezaadlobbig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Leo Vorthoren - cc by-nc-nd 4.0


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige, open tot grazige plaatsen op droge tot matig vochtige, matig voedselarme tot matig voedselrijke, hoogstens matig bemeste, vaak kalkhoudende grond (mergel, löss, leem, zand, zavel, lichte klei en stenige plaatsen).

Groeiplaatsen-Licht bemest grasland, hooiland, kalkhellinggrasland, bermen, dijken, duinhellingen, braakliggende grond, industrie- en haventerreinen, spoorbermen, spoorwegterreinen, ruigten, klei-, leem- en steengroeven en op de bovenste randen van kwelders (schorren).

Verspreiding

Wereld-Oorspronkelijk uit Zuidwest-Azië en Zuid-, West- en Midden-Europa.

Nederland-Inheems. Algemeen.

Vlaanderen-Inheems. Algemeen.

Wallonië-Inheems. Algemeen.

Toepassingen

Door opgravingen weten we dat de soort omstreeks 2200 v. Chr. al bij Spijkenisse aanwezig was, rond 1250 v. Chr. bij Oss en omstreeks het begin van de jaartelling in het Fries-Groningse kustgebied. De gekweekte Peen (D. carota subsp. sativus) is waarschijnlijk van Afghaanse oorsprong en is omstreeks de 14de eeuw in onze streken ingevoerd. Behalve door zijn vlezige, oranje wortels onderscheidt deze cultuurvorm zich door geringere beharing, in omtrek driehoekige bladeren met grovere slippen en bollere schermen. Bestuiving tussen wilde en gekweekte Peen is mogelijk. Gekweekte Peen heeft met veel meer aantastingen te kampen dan de wilde vorm. Deze aantastingen worden veroorzaakt door schimmels, aaltjes en allerlei insekten.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl