|
Naamgeving (Etymologie): Lysimachia is waarschijnlijk afgeleid van en opgedragen aan Lysimachos, de veldheer van Alexander de Grote. Nummularia komt van het Latijnse nummulus (kleine munt).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Overblijvend.
Plantvorm: Kruid.
Winterknoppen:
Chamaefyt of hemikryptofyt.
Bloeimaanden: Juni, juli en augustus.
Afmeting: 10-60 cm.
Wortels: Ze wortelen
op de knopen.
Stengels: De kruipende, gegroefde en kantige stengels zijn maar weinig vertakt en vaak nauwelijks behaard. Ze wortelen op de knopen.
Bladeren: De tegenoverstaande bladeren blijven in de winter groen. Ze zijn kort gesteeld, meestal vrijwel cirkelrond, hebben rode klierpunten, een stompe top en soms een zwak hartvormige
voet. Het bladoppervlak is vaak wat geplooid.
Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen groeien afzonderlijk in de bladoksels op stevige, korte stelen. Ze zijn geel, 1,2-2½ cm groot,
vijf- of soms viertallig en schotelvormig met brede kelkslippen (eirond-hartvormig).
De vijf kroonbladen hebben fijne donkere klierpunten. De vijf spitse kelkbladen zijn eirond en drukken met hun zijkant tegen elkaar. De vijf meeldraden
zijn
aan de voet iets vergroeid. Het vruchtbeginsel is bovenstandig met één stijl en stempel.
Vruchten: Een doosvrucht. Vruchten worden echter maar zelden gevormd. De zaden zijn zeer kortlevend
(korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
Biotoop
Bodem: Zonnige tot half beschaduwde plaatsen op vochtige tot natte, soms tijdelijk overstroomde, matig voedselrijke tot voedselrijke, niet zure, lichte tot zware grond (zand, laagveen, leem, zavel en klei).
Groeiplaatsen: Langs spoorwegen (spoordijken), bermen (kortblijvend), grasland (weiland en gazons), plantsoenen, parken, hakhout, wilgengrienden, bossen (natte plekken
in loofbossen,
moerasbossen en populierenaanplantingen), waterkanten (o.a. zandige oevers van bosbeken), uiterwaarden en aan de voet van dijken.
Verspreiding
Wereld: In Europa, behalve in de meest noordelijke delen. Ingeburgerd in Noord-Amerika en Nieuw-Zeeland.
gbif.org
Nederland: Vrij
algemeen, maar zeldzaam in het Waddengebied en in Flevoland.
Rode lijst 2012. Thans niet bedreigd. Trend sinds 1950: stabiel of toegenomen. Algemeen. Oorspronkelijk inheems.
verspreidingsatlas.nl
Vlaanderen: Algemeen.
Rode lijst. Thans niet bedreigd.
Wallonië: Vrij algemeen, maar zeldzaam in de Ardennen.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
|
 
Flora Batava, deel 3, Jan Kops (1814)
|
 
Afbeeldingen der artseny-gewassen met derzelver Nederduitsche
en Latynsche beschryvingen. Deel 1 (1796)
|
Cruijdeboek, deel 1, Rembert Dodoens. Gheslacht, onderscheet, fatsoen, naemen, cracht ende werckinghe (1554)
|
Flora regni borussici, deel 2, A.G. Dietrich (1834)
|
|
Botanischer Bilderatlas nach dem natürlichem Pflanzensystem, K. Hoffmann, E. Dennert (1911)
|
New Kreüterbuch, P.A. Mattioli (1563)
|
New Kreüterbuch, L. Fuchs (1543)
|
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
|
|
Bilder ur Nordens Flora, deel 3, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
|
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 7, J.E. Sowerby (1867)
|
Flora Londinensis, deel 3, William Curtis (1778-1781)
|
British entomology, deel 3, J. Curtis (1823-1840)
|
|
Herbarium Blackwellianum, deel 6, E. Blackwell (1773)
|
Flora Parisiensis, deel 3, P. Bulliard (1776-1781)
|
Nummularia
Hortus Eystettensis, deel 3, Bessler, Basilius (1620)
|
Nummularia
Plantarum seu stirpium icones, deel 1, M. de Lobel (1581)
|
|
