Wilde planten in Nederland en België

Rijsbes - Vaccinium uliginosum

Frysk-Glop

English-Bog Bilberry

Français-Airelle des marais

Deutsch-Rauschbeere

Synoniemen

Familie-Ericaceae (Heifamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Vaccinium komt van het Latijnse woord vacca (koe) en baccinium ( bessen), een bes die graag door koeien wordt gegeten. Uliginosum betekent op vochtige plaatsen groeiend.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Chamaefyt of fanerofyt

Hoofdbloei-Mei en juni (soms weer in augustus en september).

Afmeting- 30-80 cm, maar soms tot 120 cm.


Kesule - cc by-sa 4.0


Banangraut - cc by-sa 3.0


Matti Virtala - cc0


Andrea Moro - dryades.units.it/cercapiante - cc by-sa 4.0

Wortels


images.cyberfloralouisiana.com - cc by-nc 3.0


usuherbarium.usu.edu - cc0-1.0


usuherbarium.usu.edu - cc0-1.0


herbariaunited.org

Takken-De grijsbruine takken zijn rond. De jonge takken zijn maar weinig behaard.


© Edwin de Weerd - verspreidingsatlas.nl


B.gliwa - cc by-sa 2.5


Epukas - Public Domain


Bartosz Cuber - cc by-sa 3.0

Bladeren-De bladen hebben een gave rand. Van boven zijn ze donkergroen en van onderen blauwgroen. Ze zijn elliptisch of omgekeerd eirond en stomp. De bladrand is iets omgerold.


Epukas - Public Domain


Sten Porse - cc by-sa 3.0


Maseltov - cc by-sa 4.0


Isidre blanc - cc by-sa 4.0

Bloemen-Tweeslachtig. De knikkende bloemen zijn vier- of vijftallig en staan alleen of met enkele bij elkaar aan korte zijtakjes. Ze zijn wit of roze, klokvormig, 4-6 mm lang en met recht afstaande slippen. De kelk is gelobd. De helmknoppen hebben afstaande hoorntjes. De stijl steekt niet buiten de kroon uit.


Adrie van Heerden - verspreidingsatlas.nl


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl


© Willem Braam - verspreidingsatlas.nl


© Edwin de Weerd - verspreidingsatlas.nl

Vruchten en zaden-De mogelijk giftige, donkerblauwe bessen zijn 0,6 tot 1 cm. Ze bevatten kleurloos sap en smaken zoet. Het is onzeker of de bessen eetbaar zijn (zie hieronder bij toepassingen). De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.


Arnstein Rønning - cc by-sa 3.0


Ole Husby - cc by-sa 2.0


Nova - cc by-sa 3.0


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige of licht beschaduwde plaatsen op matig droge tot vochtige, voedselarme, zure grond (zand en veen).

Groeiplaatsen-Beschaduwde hoogveendijken, duinvalleien, moerasbossen, lichte berkenbossen, bosranden, struwelen, randen van hoogveen, natte heide en veenheide.

Verspreiding

Wereld- Koude en koel-gematigde streken op het noordelijk halfrond. In het zuiden voornamelijk in gebergten.

Nederland-Inheems. Zeer zeldzaam.

Vlaanderen-Inheems. Verdwenen.

Wallonië-Inheems. Zeldzaam.

Toepassingen

Bij het eten van grotere hoeveelheden rijsbessen kan een roesachtige toestand optreden, waardoor hoofdpijn, duizeligheid, misselijkheid en braken kunnen optreden. Vermoedelijk is een schimmel (Sclerotina megalospora), die op de bessen parasiteert en gifstoffen produceert daarvoor verantwoordelijk.

2001-2024 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl