Wilde planten in Nederland en België

Rode kornoelje - Cornus sanguinea

Frysk-Reade kornelle

English-Dogwood

Français-Cornouiller sanguin

Deutsch-Roter Hartriegel

Synoniemen

Familie-Cornaceae (Kornoeljefamilie)

Naamgeving (Etymologie)-Cornus is afgeleid van het Griekse kranaos (hard), vanwege het harde hout of de harde vruchtsteen. Sanguinea betekent bloedrood.

Opmerking-Rode kornoelje wordt geregeld verward met de vaak aangeplante Canadese kornoelje.

Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).

Levensduur-Overblijvend.

Plantvorm-Fanerofyt .

Hoofdbloei-Mei en juni (soms weer in september en oktober).

Afmeting-1-4 meter.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Frank Vincentz - cc by-sa 3.0


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Stam


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Ludovic Stroobants - cc by-sa 4.0


Ludovic Stroobants - cc by-sa 4.0


Jean-Daniel Blard - cc by-sa 4.0

Takken-De takken en twijgen zijn 's winters rood gekleurd. Jonge takken zijn vaak het hele jaar rood.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bladeren-De tegenoverstaande bladeren zijn behaard en aan beide kanten groen. Ze hebben een korte steel, zijn eirond en spits. Ze hebben een gave rand, worden 5-8 cm lang. De grootste bladeren hebben drie tot vijf paar nerven, die bij de bladrand naar binnen buigen en de rand niet bereiken.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl

Bloemen-Tweeslachtig. De bloeiwijze is schermvormig en zit aan korte zijtakjes. De bloemen zijn vuilwit en 0,8-1 cm groot. De vier slipvormige, 4-7 mm lange kroonbladen vallen spoedig af. Er is geen omwindsel. Elke bloem heeft verder vier kelktanden, vier meeldraden en een stijl met stempel.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


kuleuven-kulak.be/bioweb


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Isidre blanc - cc by-sa 4.0

Vruchten en zaden-De steenvruchten (bessen) zijn blauwzwart, bolvormig en 6-8 mm in doorsnee. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.


Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl


Isidre blanc - cc by-sa 4.0


Rasbak - cc by-sa 3.0


©2006 Digital Plant Atlas - cc by-nc-sa 3.0 nl

Biotoop

Bodem-Zonnige of licht beschaduwde plaatsen op vochtige, matig voedselrijke, humeuze, zwak zure tot meestal kalkhoudende grond (mergel, leem löss, lichte klei en zandige rivierklei).

Groeiplaatsen-Lichte plekken in loofbossen, langs boswegen, bosranden, struwelen, houtwallen, heggen, kapvlakten, spoorbermen, duinen en kalkhellingen.

Verspreiding

Wereld-Europa, oorspronkelijk noordelijk tot 55° N.Br.

Nederland-Inheems. Algemeen.

Vlaanderen-Inheems. Algemeen.

Wallonië-Inheems. Algemeen.

Toepassingen

Van de bittere, oneetbare bessen werd vroeger lampenolie gemaakt. Het harde hout werd voor draaiwerk gebruikt en vond op de boerderij veel toepassing, o.a. voor prikkels om het vee mee op te drijven en als prikstokken voor sleeën. Slagers maakten er tot aan het begin van de 20e eeuw pennen van om stukken vlees mee in vorm te houden. Ten slotte werd het ook nog tot houtskool verbrand.

2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl