Wilde planten in Nederland en België
|
|
|
Wilde planten in Nederland en België |
|
Smalle wikke, Voederwikke en Vergeten wikke - Vicia sativa
Frysk-Smelle wikke, Boerewikke en Fergetten wikje
English-Narrow-leaved Vetch, Common Vetch and ?
Français-Vesce à folioles étroites, Vesce commune et Vesce des moissons
Deutsch-Schmalblättrige Futterwicke, Futterwicke und Acker-Schmalblattwicke
Synoniemen-Vicia sativa subsp. angustifolia, Vicia angustifolia, Smalbladige wikke, Zwarte wikke, Vicia segetalis, Akkerwikke
Familie-Fabaceae (Vlinderbloemenfamilie)
Naamgeving (Etymologie)-Vicia komt van het Latijnse vincere of vincio (binden of winden), dus een sterk rankende groeiwijze, maar misschien ook van het Griekse bikion of bicion (vaatje), dus een peulvrucht. Sativa betekent die gezaaid wordt. Nigra betekent zwart en angustifolia met smalle bladen.
Ondersoorten-Er worden bij ons drie ondersoorten onderscheiden. Smalle wikke of Zwarte wikke (Vicia sativa subsp. nigra), Voederwikke (Vicia sativa subsp. sativa) en Vergeten wikke of Akkerwikke (Vicia sativa subsp. segetalis).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur-Eenjarig of soms tweejarig.
Plantvorm-Therofyt.
Hoofdbloei-Mei t/m juli (soms weer in september en oktober).
Afmeting-10-100 cm.
Smalle wikke
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
|
Vergeten wikke
|
|
|
|
|
|
Wortels-Een omvangrijk stelsel van dunne, diep reikende wortels, zonder uitlopers.
|
|
|
|
|
|
Stengels-Smalle wikke-De klimmende, donkergroene stengels zijn alleen aan de voet vertakt en voor een deel ondergronds.
Voederwikke-Een forse plant.
Smalle wikke
|
|
|
|
|
|
Voederwikke
|
|
|
|
|
|
Vergeten wikke
|
|
|
|
|
|
Bladeren-Donkergroene blaadjes, die in of boven het midden het breedst zijn.
Smalle wikke-De onderste bladeren met één of twee paar omgekeerd hartvormige deelblaadjes. Hogerop zijn er drie tot zes paar lancetvormige deelblaadjes en aan het eind een vertakte rank. De bovenste deelblaadjes zijn 2-3 mm breed en duidelijk smaller dan de onderste. De steunblaadjes zijn meestal getand.
Voederwikke-De onderste bladeren hebben één of twee paar omgekeerd hartvormige deelblaadjes. Hogerop zijn er vier tot acht paar deelblaadjes van meer dan 5 mm breed en aan het eind een vertakte rank. De steunblaadjes zijn meestal getand.
Vergeten wikke-De onderste bladeren met één of twee paar omgekeerd hartvormige deelblaadjes, hogerop met drie tot zes paar langwerpige tot lijnvormige deelblaadjes en aan het eind een vertakte rank. De bovenste deelblaadjes zijn 3-6 mm en niet of nauwelijks smaller dan de onderste. De steunblaadjes zijn meestal getand.
Smalle wikke
|
|
|
|
|
|
Voederwikke
|
|
|
|
|
|
Vergeten wikke
|
|
|
|
|
|
Bloemen-Tweeslachtig. De kelktanden zijn ongeveer gelijk. Ze zijn weinig korter tot iets langer dan de buis. De bloemen staan alleen of met twee tot vier vijeen in de bladoksels. Ze zijn blauwpaars met donkerpaarse zwaarden of roodpaars.
Smalle wikke-De bloemen zijn 1-2 cm. Meestal zijn ze eenkleurig paarsroze. De vlag is 9-15 (-18) mm lang. De kelk is weinig, maar blijvend behaard.
Voederwikke-De bloemen zijn 1,5-3 cm. De vlag is 16-25 mm lang en blauwpaars. De zwaarden zijn paarsachtig.
Vergeten wikke-De bloemen zijn 1-2 cm. De bloemen zijn meestal tweekleurig. De 9-15 (-18) lange vlag is bleekroze of paarsachtig en de zwaarden zijn paarsrood. De kelk wordt kaal.
Smalle wikke
|
|
|
|
|
|
Voederwikke
|
|
|
|
|
|
Vergeten wikke
|
|
|
|
|
|
Vruchten en zaden-Een doosvrucht. De giftige vruchten zijn 3-8 cm lang en bevatten vier tot twaalf zaden. De zaden zijn zeer kortlevend (korter dan één jaar). Tweezaadlobbig.
Smalle wikke-De rechtopstaandee peulen zijn min of meer cilindervormig en glad. Later worden ze kaal en zwart of zwartbruin. De rijpe peulen zijn 3-4 cm lang, donkerbruin tot zwart, kaal en niet ingesnoerd tussen de zaden. De zaden zijn 2-2,5 cm breed.
Voederwikke-De rijpe, rechtopstaande, min of meer cilindervormige en gladde peulen zijn bruin tot vaak geel (zelden zwart), meestal zacht behaard en iets ingesnoerd tusen de zaden. Ze zijn 3-8 cm lang. De zaden zijn (3,8-) 4,2-6 mm breed.
Vergeten wikke-De rechtopstaande peulen zijn min of meer cilindervormig en glad. Later worden ze kaal en zwart of zwartbruin. De tot 7 cm lange peulen zijn donkerbruin tot zwart, kaal en niet ingesnoerd tussen de zaden. De zaden zijn 2,5-3,7 cm breed.
Smalle wikke
|
|
|
|
|
|
Voederwikke
|
|
|
|
|
|
Vergeten wikke
|
|
|
|
|
|
Biotoop
Bodem-Zonnige, grazige tot open plaatsen op matig vochtige tot droge, voedselarme tot matig voedselrijke, niet te zure, vaak iets kalkhoudende grond (zand, leem, zavel, mergel en löss).
Groeiplaatsen-Bermen, schraal grasland, dijken, heggen, graanakkers, rotsachtige plaatsen, ruigten, schrale overhoeken, spoorwegterreinen, duinhellingen, in duinvalleien tussen ijl dwergstruweel, binnenduingrasland, rivierduinen, ruderale plaatsen, braakliggende grond, omgewerkte grond en afgravingen.
Verspreiding
Wereld-Vicia sativa-In alle werelddelen.
Smalle wikke-Oorspronkelijk uit Europa, Zuidwest-Azië en Noord-Afrika.
Voederwikke-Gekweekt en vervolgens verwilderd.
Vergeten wikke-Oorspronkelijk uit Midden-Europa.
Nederland-Smalle wikke-Inheems. Algemeen.
Voederwikke-Ingeburgerd tussen 1900 en 1924. Vrij algemeen.
Vergeten wikke-Archeofyt. Algemeen.
Vlaanderen-Smalle wikke-Inheems. Algemeen.
Voederwikke-Niet ingeburgerd. Zeldzaam.
Vergeten wikke-Archeofyt. Algemeen.
Wallonië-Smalle wikke-Inheems. Vrij algemeen.
Voederwikke-Ingeburgerd. Vrij zeldzaam.
Vergeten wikke-Archeofyt. Vrij zeldzaam.
2001-2023 Klaas Dijkstra - cc by-nc-sa 3.0 nl
