Naamgeving (Etymologie): Centaurium is afkomstig van een Griekse sage. Volgens deze Griekse sage gebruikte de Centaur Chiron de plant als geneeskruid en heelde de wonden van Hercules. Later werd de naam veranderd in centum auri (100 goudstukken of 100 gulden als waardering van het kruid). In het Nederlands werd het getal met een 0 uitgebreid en werd zo 1000. Littorale betekent trand- of oeverbewonend.
Kruising: Strandduizendguldenkruid kan
een bastaard vormen met Echt duizendguldenkruid (Centaurium x intermedium).
Beschrijving (Klik op een afbeelding om te vergroten).
Levensduur: Eenjarig, tweejarig of soms meerjarig.
Stengels: Eén of meer rechtopstaande of soms liggend-opstijgende en in een kring uitgespreide bloeistengels. De stengel is vierkantig met vier smalle lijsten. De stengel vertakt zich in de bloeiwijze.
Bladeren: De bladeren vormen eerst een wortelrozet. De kruisgewijs tegenoverstaande bladen zijn langwerpig tot lijnvormig en met één tot drie onduidelijke nerven. De onderste bladen zijn hooguit 3-5 mm breed.
Bloemen: Tweeslachtig. De bloemen groeien in tamelijk dichtbloemige, iets schermvormige bloeiwijzen. Ze zijn roze, 1,1-1,4 cm en niet gesteeld. De kroonslippen> zijn langer dan 0,5 cm. De kroonbuis is bij het opengaan van de bloemen even lang of korter dan de kelk. De zoom is iets verdiept. De stijl is lang en dun en heeft een schijfvormige stempel. Er zijn vijf meeldraden.
Bodem: Zonnige, open plaatsen (pionier) op matig voedselarme, vochtige tot natte, kalkrijke, meestal enigszins zilte, meestal humusarme zandgrond.
Groeiplaatsen: Zeeduinen (jonge duinvalleien, braakliggende duinakkertjes en groene stranden), soms binnendijks op zilte terreinen, opgespoten grond, in afgesloten zeegaten op droogvallende zandplaten.
Verspreiding
Wereld: Zoutgebieden in West-Azië, Oost- en Midden-Europa en kuststreken langs de Oostzee en de Noordzee. In Groot-Brittannië voornamelijk aan de westkust.
Nederland: Vrij algemeen aan de kust. Elders zeer zeldzaam en meestal ontbrekend.
Vlaanderen: Vrij zeldzaam, voornamelijk langs de kust.
Wallonië: Niet in Wallonië.
Oude illustraties (Klik op een afbeelding om te vergroten).
A
Bilder ur Nordens Flora, deel 1, Carl Axel Magnus Lindman (1922-1926)
Flora Danica, Georg Christian Oeder e.a. (1761-1883)
English Botany, or Coloured Figures of British Plants, deel 6, J.E. Sowerby (1866
